• WSKZ - Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego
Jakiego artykułu szukasz?

Studia dzienne czy studia zaoczne?

To pytanie stawia sobie wielu maturzystów. Wybrać studia dzienne, czy może zaoczne? Postaramy się rozważyć mocne i słabe strony każdego z trybów studiowania.

Studia dzienne czy studia zaoczne?

Wasi rodzice w przeważającej większości studiowali w trybie dziennym. To były inne czasy, na rynku funkcjonowały tylko uczelnie publiczne, zwane popularnie państwowymi, a zdecydowana większość studentów pobierała nauki właśnie w systemie dziennym.

Lata 90-te XX wieku to czas, gdy na akademickiej mapie Polski zaczęły powstawać szkoły wyższe niepubliczne, określane mianem prywatnych. Z każdym rokiem przybywało ich zarówno z największych miastach, takich jak: Warszawa, Poznań, Kraków, Wrocław, Gdańsk, Lublin, ale również stosunkowo niewielkich miejscowościach, np. Kutno, Zabrze, Racibórz, Skierniewice, Elbląg, Świecie, itd.

Studiowanie stało się popularne, wręcz modne, a coraz więcej studentów decydowało się na studia niestacjonarne, czyli zaoczne. Niektórzy studiują w trybie zaocznym z konieczności, jako że nie dostali się na studia dzienne, ale dla wielu jest to świadomy wybór umożliwiający łączenie pracy oraz nauki.

Studia dzienne

Studiowanie w systemie dziennym nieco przypomina naukę w szkole ponadgimnazjalnej. Na początku roku student otrzymuje grafik z planem ćwiczeń, wykładów, laboratoriów, lektoratów i według tego planu realizuje zajęcia. Z reguły odbywają się one codziennie, od poniedziałku do piątku, od rana do późnego popołudnia lub nawet wczesnego wieczora.

Największą zaletą studiów dziennych jest codzienny kontakt z wykładowcami i możliwość poświęcenia większości czasu nauce. Takie studia zdają się być najbardziej optymalne, stwarzające okazję do prawdziwie wnikliwego studiowania. To studia w czystej postaci, sama kwintesencja studiowania. Wynika to z faktu, że liczba godzin przewidzianych w programie studiów dziennych jest większa niż w przypadku studiów zaocznych. Mając codziennie okazję do uczestnictwa z zajęciach, wykładach (niekoniecznie tych obligatoryjnych, ale również dodatkowych, fakultatywnych), rozmowach z profesorami, korzystania z bibliotek, studenci mają bardziej sprzyjające warunki do ugruntowania wiedzy. Stąd przekonanie, że studia dzienne dają lepszą gwarancję jakości nauki, a co za tym idzie prezentują wyższy poziom. Oczywiście wiele zależy od samych studentów, natomiast należy przyznać rację, że to studia dzienne dają więcej możliwości uczestnictwa w dodatkowych warsztatach, indywidualnych ścieżkach rozwoju, czy choćby rozmowy z wykładowcą podczas dyżuru na uczelni o tym, co stwarza studentowi problem lub jest niezrozumiałe. Dużo łatwiej także zadbać o sprawy administracyjne (stypendia, zapomogi, urlopy dziekańskie), będąc codziennie na uczelni.

Nie mniej ważne na studiach dziennych zdaje się być życie pozauczelniane. Student studiów dziennych to często taki, który opuścił rodzinne strony, wyjechał do mniej czy bardziej odległego ośrodka akademickiego i mieszkając w nim, ma okazję korzystać ze wszystkich kulturalnych i rozrywkowych jego walorów. Stoją przed nim otworem teatry, kina, muzea, galerie sztuki, koncerty, festiwale, spotkania autorskie, wreszcie puby, kawiarnie, dyskoteki czy knajpki. Żyć nie umierać. Bo kiedy się bawić, jeśli nie podczas studiów, gdy jesteśmy młodzi i nie mamy zobowiązań, typu rodzina bądź praca.

A propos pracy - przy dziennym studiowaniu pogodzenie nauki z pracą bywa trudne i jest wyzwaniem. Ale coraz więcej studentów stacjonarnych znajduje czas, by w trakcie roku akademickiego dorobić sobie. Są to okazjonalne prace dorywcze. Z reguły chwytają się ich studenci starszych roczników, nie zaś żacy z pierwszego roku. Natomiast przy pewnej determinacji i zdaniu egzaminów w przedterminach, można liczyć na bardzo długie wakacje, które dają niemal nieograniczone możliwości zarobkowania w kraju czy zagranicą. Grunt to dobrze zaliczona sesja i spokojna głowa.

Studia zaoczne

Zazwyczaj na studia zaoczne decydują się osoby, które nie dostały się na studia dzienne lub pracują i pragną pogodzić zatrudnienie z nauką. Studia zaoczne, czyli niestacjonarne, dają możliwość kształcenia się oraz uzyskania tytułu licencjata, magistra czy inżyniera bez konieczności codziennego uczestnictwa w zajęciach.

Zajęcia niestacjonarne najczęściej mają charakter zjazdów weekendowych. Odbywają się w soboty i niedziele, czasem także w piątki, soboty i niedziele. Program studiów zaocznych jest porównywalny z programem studiów dziennych. Jednak liczba godzin przewidzianych na poszczególne przedmioty jest mniejsza, przez co przekazywana wiedza jest bardziej skondensowana. To nakłada na studentów zaocznych konieczność większego zaangażowania, dodatkowej pracy w domu oraz systematyczności w procesie ugruntowania wiedzy. Często prowadzący zajęcia zlecają studentom zaocznym określony zakres materiału do indywidualnego opracowania. Na szczęście tak dla studentów dziennych, jak i zaocznych biblioteki mają otwarte podwoje, a podczas zjazdów organizowane są specjalne dyżury wykładowców. Nieco większym problemem może być ograniczenie w liczbie zajęć typowo praktycznych czy laboratoryjnych, które na studiach dziennych są normą.

To, co najbardziej cieszy studentów zaocznych, to większa swoboda wynikająca z wolnych dni powszednich. Większość studentów z powodzeniem wykorzystuje ten fakt i podejmuje pracę zarobkową. Dzięki niezależności finansowej mogą sami opłacić swoje studia i utrzymać się z dala od domu rodzinnego. Jednocześnie mogą korzystać z walorów miast akademickich, o ile mieszkają w nich na stałe. Dla studentów dojeżdżających pozostają atrakcje weekendowe, których nie brakuje. Jedynie zmęczenie i niewyspanie może spowalniać percepcję następnego dnia po zarwanej nocy.

Na koniec warto zwrócić uwagę na ważną rzecz. To, co jest atutem studiów zaocznych (większa swoboda, wolne dni powszednie tygodnia, zajęcia w weekendy), jednocześnie jest wyzwaniem dla samego studenta. Aby zdobyć zaliczenia, należy znaleźć w sobie upór oraz determinację, by samodzielnie, w zaciszu domowym opanować materiał w ramach programu studiów przewidzianego dla danego kierunku. Z pewnością wymaga to systematyczności, dobrej organizacji czasu i sporej dozy samozaparcia.

Jakie studia zatem wybrać?

Ta decyzja powinna zależeć tylko i wyłącznie od Was. Wszak to Wy sami, nie nikt inny, spędzicie kilka najbliższych lat w murach uczelni, zagłębiając się w niuanse kształcenia społecznego, filologicznego, medycznego, prawniczego, ekonomicznego, wojskowego czy dowolnego innego.

Potrzebujesz wskazówek na temat typów studiów, trybów kształcenia, najpopularniejszych kierunków, najczęściej wybieranych przez kandydatów uczelni?

Zajrzyj do naszego poradnika i mądrze wybierz studia

Poznaj listę wszystkich kierunków studiów

Może łatwiej odnajdziesz się w bogatej ofercie Kierunków ułożonych według TYPÓW kształcenia

Wybrałeś już Miasto akademickie, w którym będzie studiować?

Powiązane treści

Podsumowanie rekrutacji  2018/2019 - jakie kierunki studiów najpopularniejsze?
Podsumowanie rekrutacji 2018/2019 - jakie kierunki studiów najpopularniejsze?
Jak poradzić sobie ze stresem? - poradnik Maturzysty
Jak poradzić sobie ze stresem? - poradnik Maturzysty
Matura Międzynarodowa - czy warto zdawać IB Diploma Programme
Matura Międzynarodowa - czy warto zdawać IB Diploma Programme
Matura za pasem? Zorganizuj się!
Matura za pasem? Zorganizuj się!
Narzędzia i zasoby maturzysty - musisz je znać
Narzędzia i zasoby maturzysty - musisz je znać
Kalendarz Maturzysty 2023_2024
Kalendarz Maturzysty 2023_2024
Gdzie studiować? Studiuj w Krakowie
Gdzie studiować? Studiuj w Krakowie
Gdzie studiować? Studiuj w Lublinie
Gdzie studiować? Studiuj w Lublinie
Gdzie studiować? Studiuj w Rzeszowie
Gdzie studiować? Studiuj w Rzeszowie
Gdzie studiować? Studiuj w Poznaniu
Gdzie studiować? Studiuj w Poznaniu
Gdzie studiować? Studiuj w Łodzi
Gdzie studiować? Studiuj w Łodzi
Gdzie studiować? Studiuj w Warszawie
Gdzie studiować? Studiuj w Warszawie
Gdzie studiować? Studiuj w Radomiu
Gdzie studiować? Studiuj w Radomiu
Gdzie studiować? Studiuj we Wrocławiu
Gdzie studiować? Studiuj we Wrocławiu
Gdzie studiować? Studiuj w Katowicach
Gdzie studiować? Studiuj w Katowicach
Gdzie studiować? Studiuj w Zielonej Górze
Gdzie studiować? Studiuj w Zielonej Górze
Gdzie studiować? Studiuj w Gdańsku
Gdzie studiować? Studiuj w Gdańsku
Gdzie studiować? Studiuj w Białymstoku
Gdzie studiować? Studiuj w Białymstoku
Gdzie studiować? Studiuj w Bydgoszczy
Gdzie studiować? Studiuj w Bydgoszczy
Gdzie studiować? Studiuj w Bielsku-Białej
Gdzie studiować? Studiuj w Bielsku-Białej
Gdzie studiować? Studiuj w Częstochowie
Gdzie studiować? Studiuj w Częstochowie
Gdzie studiować? Studiuj w Kielcach
Gdzie studiować? Studiuj w Kielcach
Gdzie studiować? Studiuj w Olsztynie
Gdzie studiować? Studiuj w Olsztynie
Gdzie studiować? Studiuj w Toruniu
Gdzie studiować? Studiuj w Toruniu
Gdzie studiować? Studiuj w Szczecinie
Gdzie studiować? Studiuj w Szczecinie
Trening głosu nie tylko dla maturzysty i studenta, czyli jak mówić pewnie i wyraźnie
Trening głosu nie tylko dla maturzysty i studenta, czyli jak mówić pewnie i wyraźnie
Aplikacje do nauki dla maturzystów - nauka z telefonu
Aplikacje do nauki dla maturzystów - nauka z telefonu

Komentarze (6)

Ala
Zaocznie polecam też szkoły policealne. Trwają krócej niż studia, a dają tytuł zawodowy, często technika, i kwalifikacje MEN. No i są za darmo, w przeciwieństwie do studiów, a przynajmniej cosinus jest :)
25.08.2020
20.02.2020
Julia
Hej mam pytanie, ile trwaja w sumie studia prawnicze zaoczne?
Zaoczne
Jako student zarówno dzienny jak i zaoczny mogę śmiało powiedzieć, że dla ambitnych osób studia zaoczne są idealne. Pomijając oczywiście fakt, że jako student zaoczny traci się nieco kontaktu z życiem akademickim, imprezami itd (chodziaż jak ktoś chce to nie ma przeszkód gdyż na zaocznych często są osoby które albo mieszkają w akademiku albo studiują dziennie inny kierunek więc jakoś napewno się można wkręcić) to przynajmniej nie ma problemu totalnie rozwalonego grafiku gdzie mamy zajęcia o 8 rano a następnie przerwę do 16 i kolejne zajęcia do 20. Na dobrych uczelniach i konkretnych kierunkach wiedza jest mocno skondensowana i siedzi się w weekendy od 8 do 19 z jedynie godzinną przerwą obiadową, ale dzięki temu jest się w stanie przyswoić podobną ilość wiedzy co na dziennych wykładach na które i tak pewnie większość studentów dziennych nie chodzi. A w ciągu tygodnia mamy czas, żeby zarobić pieniądze które pozwolą na mieszkanie w godnych warunkach a nie ciśnięcie się w akademiku z 3 innymi osobami lub z ukraincami w mieszkaniu (tak wiem, że dla sporej ilości osób to jest to ,,prawdziwe studiowanie"). A jeżeli chodzi o takie sprawy jak organizacje pozastudenckie, koła naukowe czy AZS to jak najbardziej mamy do tego dostęp tak samo jak studenci dzienni więc nic tylko korzystać
23.01.2020
15.04.2019
Hikari
Uważam, że skoro zarówno studia dzienne, jak i zaoczne mają swoje zalety i wady przy ich wyborze powinno się wziąć pod uwagę przede wszystkim swoje własne predyspozycje oraz zapatrywania. Jeśli ktoś chce się uczyć i zależy mu na zdobywaniu wiedzy, może wybrać studia niestacjonarne, ale i tak może być doskonałym studentem z wysoką średnią. To co w artykule opisane jest jako nie do końca zaleta, czyli wymóg posiadania determinacji, bycia upartym i systematycznym jest w rzeczywistości wielkim plusem tych studiów, ponieważ te cechy są nam potrzebne również na co dzień, w życiu prywatnym i zawodowym, dlatego dobrze się ich nauczyć wcześniej. Studiowałam dziennie i wcale nie mieliśmy mniej nauki od studentów zaocznych tego samego kierunku. Większość moich kolegów i koleżanek najwięcej czasu poświęcało imprezowaniu, co według nich było "prawdziwym studiowaniem". A potem posiadali niewielką wiedzę z danych przedmiotów i pisali w internecie komentarze pełne podstawowych błędów i literówek (wystarczy przeczytać poprzednie komentarze). Jeśli ktoś chce się uczyć, będzie się uczył wszędzie.
dzienne
jesli studia maja byc prawdziwym studiowaniem - to tylko dzienne
13.03.2014
27.02.2014
Md
jestem na dziennych i nie wyobrazam sobie studiów zaocznych, dodam, ze dorywczo pracuje w niektore weekendy (w ciagu roku rzadko), ale zwsze w cale praktycznie wakacje, jesli masz wybor - postaw na studia dzienne, przynajmniej bedziesz miał / ła poczucie ze jestes prawdziwym studentem i naprawde studiujesz a nie od czasu do czasu z doskoku
  • Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
  • Collegium Humanum w Lublinie
  • Uniwersytet WSB Merito Szczecin
  • Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
  • Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
  • Wyższa Szkoła Zarządzania i Psychologii w Poznaniu
  • Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych, Filia w Gdańsku
  • Niepubliczna Wyższa Szkoła Medyczna we Wrocławiu
  • Powiślańska Szkoła Wyższa Filia w Toruniu
  • Uniwersytet Zielonogórski
  • Akademia Tarnowska
  • Europejska Uczelnia Społeczno-Techniczna im. Roberta Schumana w Radomiu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
  • Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
  • Politechnika Białostocka
  • Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie
  • Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego
  • Uniwersytet Śląski w Katowicach
  • Akademia Nauk Stosowanych im. prof. E. Lipińskiego w Kielcach
  • Szkoła Wyższa Ekonomii i Zarządzania w Łodzi
  • Akademia Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu
  • Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej
  • Uczelnia Łazarskiego w Warszawie
  • Akademia Nauk Stosowanych im. Stanisława Staszica w Pile
  • Collegium Humanum w Warszawie
  • Uniwersytet w Siedlcach
  • Wyższa Szkoła Biznesu National-Louis University, Filia w Tarnowie
  • Uniwersytet WSB Merito Gdynia
  • Wydział Fizyki, Uniwersytet w Białymstoku
  • Uczelnia Nauk Społecznych w Łodzi
  • Międzynarodowa Akademia Nauk Stosowanych w Łomży
  • Uniwersytet Kaliski
  • Akademia Śląska w Katowicach
  • Uniwersytet Dolnośląski DSW we Wrocławiu
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
  • Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego w Gdyni
  • Politechnika Poznańska
  • Uniwersytet WSB Merito w Poznaniu
  • Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego
  • Uniwersytet WSB Merito we Wrocławiu
  • Collegium Da Vinci w Poznaniu
  • Akademia Nauk Stosowanych TWP w Szczecinie
  • Uczelnia Społeczno - Medyczna w Warszawie
  • Warszawska Uczelnia Medyczna im. Tadeusza Koźluka
  • Uniwersytet WSB Merito w Gdańsku
  • Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych w Warszawie
  • Uniwersytet WSB Merito Bydgoszcz
  • Wojskowa Akademia Techniczna im. J. Dąbrowskiego w Warszawie
  • Collegium Humanum w Poznaniu
  • Społeczna Akademia Nauk w Warszawie
  • Uniwersytet Wrocławski
  • Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie
  • Społeczna Akademia Nauk w Łodzi
  • Górnośląska Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości im. K.Goduli w Chorzowie
  • Akademia Ateneum w Gdańsku
  • Collegium Civitas w Warszawie
  • Warszawska Uczelnia Ekonomiczna
  • Gdański Uniwersytet Medyczny
  • Akademia Mazowiecka w Płocku
  • Collegium Humanum we Wrocławiu
  • Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
  • Wyższa Szkoła Zdrowia w Gdańsku
  • Politechnika Świętokrzyska w Kielcach
  • VIAMODA Szkoła Wyższa w Warszawie
  • Wrocławska Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej HORYZONT
  • Uniwersytet SWPS Katowice
  • Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Targu
  • Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu w Łodzi
  • Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza
  • Akademia Nauk Stosowanych im. H. Cegielskiego w Gnieźnie, Uczelnia Państwowa
  • Politechnika Częstochowska
  • Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania w Łodzi
  • Collegium Humanum w Katowicach
  • Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie
  • Akademia Medyczna Humanum w Warszawie
  • Wszechnica Polska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie
  • Warszawska Akademia Medyczna Nauk Stosowanych
  • Collegium Polonicum w Słubicach, UAM w Poznaniu
  • Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia
  • Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu w Bydgoszczy
  • Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
  • Wyższa Szkoła Biznesu National-Louis University w Nowym Sączu
  • Uniwersytet Szczeciński
  • Uniwersytet WSB Merito w Toruniu
  • Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
  • Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni
  • Uniwersytet Ignatianum w Krakowie
  • Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
  • Gdańska Szkoła Wyższa
  • Uniwersytet WSB Merito Opole
  • Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa
  • Politechnika Morska w Szczecinie
  • Wydział Nauk o Polityce i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Opolskiego
  • Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach
  • Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
  • Wrocławska Akademia Biznesu w Naukach Stosowanych
  • Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu, Filia w Rybniku
  • Powiślańska Szkoła Wyższa Filia w Gdańsku
  • Uniwersytet Wirtualnej Edukacji
  • Uniwersytet Gdański
  • Europejska Uczelnia Społeczno-Techniczna im. Roberta Schumana, Wydział w Warszawie
  • Uniwersytet WSB Merito Łódź
  • Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie
  • Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu, Filia w Szczawnie-Zdroju
  • Uniwersytet WSB Merito Warszawa
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. ks. B. Markiewicza w Jarosławiu
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
  • Collegium Humanum w Rzeszowie
  • Akademia Pożarnicza w Warszawie
  • Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
  • Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
  • Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
  • Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania
  • Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej
  • Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
  • Politechnika Łódzka
  • Collegium Humanum w Kielcach
  • Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie
  • Uniwersytet WSB Merito Chorzów
  • Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie
  • Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
  • Uniwersytet Medyczny w Łodzi
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
  • Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
  • Warszawska Wyższa Szkoła Biznesu
  • Akademia Medycznych i Społecznych Nauk Stosowanych w Elblągu
  • Collegium Humanum w Szczecinie
  • Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
  • Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu
  • Uczelnia Techniczno-Handlowa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie
  • Akademia Zamojska
  • Wyższa Szkoła Prawa we Wrocławiu
  • WSHiU Akademia Nauk Stosowanych w Poznaniu
  • Powiślańska Szkoła Wyższa
  • Uniwersytet Pomorski w Słupsku
  • Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie
  • Akademia WIT w Warszawie
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Politechnika Śląska
  • Wydział Inżynierii Lądowej Politechnika Krakowska
  • Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
  • Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych w Warszawie
  • Uniwersytet Morski w Gdyni
  • Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
  • Powiślańska Szkoła Wyższa Filia w Kościerzynie
  • Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Logistyki w Poznaniu
  • Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie
  • WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa
  • Lubelska Akademia WSEI
  • Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim
  • Bydgoska Szkoła Wyższa
  • Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
  • Uniwersytet Rzeszowski
  • Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
  • Collegium Humanum w Gdańsku
  • Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
  • Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie