Studia cywilne a studia wojskowe – czym się różnią?

W Polsce funkcjonuje kilka uczelni o typowo wojskowym profilu. Ich celem jest kształcenie kadr na potrzeby resortów obronnych, administracji wojskowej, przyszłych dowódców, osoby, które swoją karierę zawodową wiążą z wojskiem. Mowa tu o takich szkołach wyższych jak:

Wojskowa Akademia Techniczna im. J. Dąbrowskiego w Warszawie

Akademia Wojsk Lądowych im. T. Kościuszki we Wrocławiu

Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni

Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie

Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie.

Ostatnia rekrutuje na studia cywilne, co oznacza, że przyjęcie do uczelni nie wiąże się z powołaniem do służby wojskowej. Uczelnia kształci wojskowych na studiach i kursach kwalifikacyjnych koncentrując się na oficerach od stopnia kapitana do pułkownika.

Rekrutacja do pozostałych wymienionych uczelni odbywa się oddzielnie dla kandydatów na żołnierzy, oddzielnie dla osób cywilnych. Czym więc różni się Budownictwo, Informatyka czy Logistyka realizowane jako studia wojskowe od tych samych kierunków dla cywilów? Wkrótce wyjaśnimy.

Studia wojskowe – na czym polegają?

Studia wojskowe oznaczają wstąpienie do wojska na służbę kandydacką. Osoby rozpoczynające studia stają się żołnierzami, co pociąga za sobą szereg obowiązków, ale też przywilejów. Przede wszystkim mieszkają na terenie uczelni – nie ma możliwości stałego przebywania w domu rodzinnym czy wynajmowania mieszkania. Wyjścia poza teren szkoły odbywają się po uzyskaniu przepustki, za zgodą przełożonych. Zakwaterowanie jest bezpłatne, podobnie jak wyżywienie. Studenci otrzymują także podstawowe wyposażenie, jak odzież ochronna, hełm, broń, mundur polowy i galowy, strój sportowy, pościel, plecak, torbę podróżną. Rezygnacja ze studiów wiąże się z obowiązkiem zwrócenia poniesionych przez uczelnię kosztów – nie dotyczy to pierwszoroczniaków.

Studentom-żołnierzom przysługuje także żołd, czyli nieopodatkowane uposażenie zasadnicze. Nie jest to wysoka kwota, szczególnie na początku studiów (1200-1500 zł), jednak rośnie z kolejnymi latami spędzonymi na uczelni (obecnie do ok. 2600 zł). Poza tym biorąc pod uwagę znikome koszty utrzymania ponoszone przez studenta, to niewątpliwie zauważalny zastrzyk gotówki.

Podchorążemu przysługuje płatny urlop wypoczynkowy w wymiarze trzydziestu dni kalendarzowych – po zakończeniu każdego roku studiów lub nauki, dziesięciu dni kalendarzowych – w okresie zimowym, pięciu dni kalendarzowych – w okresie wiosennym.

Przed rozpoczęciem kształcenia i złożeniem uroczystej przysięgi wojskowej studenci odbywają kurs podstawowego szkolenia wojskowego, tzw. "unitarkę". Przybliża ona realia codzienności żołnierza, słuchacze uczą się musztry – maszerowania, oddawania honorów, zwracania się do przełożonych, pracy w zespole, obsługi broni, strzelania z niej oraz zachowania na polu walki.

Samo kształcenie realizowane jest dwutorowo – realizacja programu danego kierunku studiów oraz ścieżka wojskowa (moduł oficerski).

W programie modułu oficerskiego znajdą się przykładowo takie przedmioty jak:

• dowodzenie,
• taktyka,
• działania pokojowe i stabilizacyjne,
• SERE (czyli wojskowy survival),
• teoria i praktyka strzelań,
• powszechna obrona przeciwlotnicza,
• obrona przed bronią masowego rażenia,
• wsparcie ogniowe,
• zabezpieczenie medyczne.

Na studiach wojskowych duży nacisk kładziony jest też na wychowanie fizyczne. Studenci uczestniczą ponadto w dodatkowych obozach szkoleniowych i praktykach.

Jakie studia wojskowe można wybrać?

Wspomniane wcześniej uczelnie realizują następujące kierunki wojskowe:

Budownictwo

Chemia

Dowodzenie

Elektronika i telekomunikacja

Geodezja i kartografia

Informatyka

Inżynieria bezpieczeństwa

Kryptologia i cyberbezpieczeństwo

Logistyka

Logistyka ekonomiczna

Lotnictwo i kosmonautyka

Mechanika i budowa maszyn

Mechatronika

Nawigacja

Systemy informacyjne w bezpieczeństwie

Zarządzanie.

Warto również wspomnieć o wojskowym kierunku lekarskim realizowanym w łódzkim Uniwersytecie Medycznym. Kandydaci na żołnierza zawodowego przyjmowani są w ramach limitu miejsc Ministra Obrony Narodowej.

Niezależnie niektóre z wymienionych oraz inne kierunki można w tych uczelniach studiować w trybie cywilnym, czyli na zasadach identycznych, jak w innych, niewojskowych szkołach wyższych.

Rekrutacja na studia wojskowe

Gęste sito rekrutacji ma wyłowić kandydatów wyróżniających się odpowiednimi wynikami uzyskanymi w szkole średniej i na egzaminie maturalnym, ale nie mniejszy nacisk kładziony jest na stronę fizyczną. Kluczowe są restrykcyjne badania lekarskie oraz egzaminy sprawnościowe. Przed przyszłymi studentami wiele zajęć, którym sprostają osoby o odpowiedniej kondycji, wysportowane, zdrowe. To warunek konieczny, jego niespełnienie niestety dyskwalifikuje kandydatów na żołnierzy.

Co po studiach wojskowych?

Po ukończeniu studiów absolwenci uczelni wojskowej uzyskują tytuł zawodowy magistra lub magistra inżyniera (w zależności od wybranego kierunku). Zostają promowani na pierwszy stopień wojskowy w korpusie oficerów (podporucznik) i są powoływani do stałej zawodowej służby wojskowej. W Polsce jedynym pracodawcą żołnierzy jest Wojsko Polskie - praca gwarantowana jest już w momencie podjęcia nauki na studiach. Absolwenci kierowani są do pełnienia zawodowej służby wojskowej w pododdziałach inżynieryjnych jednostek wojskowych oraz w jednostkach i instytucjach wojskowych związanych z infrastrukturą wojskową.

Jak widać studia wojskowe dedykowane są osobom zdecydowanym, pewnym swoich wyborów, odpornym, o cechach przywódczych, jednocześnie umiejącym sprostać rygorom hierarchii wojskowej, które kierują się w życiu takim wartościami, jak: odpowiedzialność za innych, uczciwość i poświęcenie.

Wracając do pytania postawionego w tytule, studia wojskowe od cywilnych różni typ kandydatów, proces rekrutacji, tok i rygor nauki oraz perspektywy zawodowe i uzyskiwane wykształcenie (stopień wojskowy), co szerzej zostało wcześniej omówione.