Jakiego artykułu szukasz?

Wyzwania edukacji XXI wieku okiem ekspertów

Współczesna szkoła, uczeń i edukacja stawiają przed nauczycielem szereg wyzwań. Umiejętność poradzenia sobie w dynamicznie zmieniającym się środowisku wśród młodych ludzi i kolejnych pokoleń wymaga od nauczyciela elastyczności, szybkiej adaptacji do nowych warunków, ukierunkowanej na potrzeby ucznia, rozumienia zmian zachodzących w społeczeństwie, w tym przede wszystkim różnic pokoleniowych.

Wyzwania edukacji XXI wieku okiem ekspertów

Nowe technologie, różnice pokoleniowe, kształtowanie kompetencji w gospodarce opartej na wiedzy, nowa rola nauczyciela-coacha. Jak okiełznać współczesnych nastolatków i pokierować ich rozwojem, by z sukcesem weszli na rynek pracy?

WIEDZA JAKO ŹRÓDŁO KONKURENCYJNOŚCI
Wiedza jest współcześnie kluczowym zasobem ekonomicznym – źródłem konkurencyjności gospodarki i dobrobytu obywateli. Polska wypada blado na tle innych krajów europejskich pod względem wykorzystania wiedzy. Zajmuje 25. miejsce na 28 krajów członkowskich UE w rankingu Banku Światowego gospodarek opartych na wiedzy i 24. pozycję w Summary Innovation Index 2015 Komisji Europejskiej, oceniającego poziom i efektywność innowacyjną krajów UE. Źródeł niekorzystnych dla Polski ocen należy się dopatrywać głównie w cechach kapitału ludzkiego Polski.

Dr Ewa Radomska, wykładowca Instytutu Badań Ekonomicznych AFiB Vistula: „Wartość kapitału ludzkiego wynika m.in. ze zręczności intelektualnej, umiejętności dostosowania się do zmian w otoczeniu, skłonności do zachowań innowacyjnych, potrzeby ich rozwoju czy otwartości na ryzyko. System edukacji w Polsce, stworzony na potrzeby społeczeństwa industrialnego, nie wychodzi naprzeciw wyzwaniom XXI wieku. Edukacja informacyjna i wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w polskich szkołach są wciąż eksperymentem. Szkoły nie wyposażają uczniów w umiejętności, które będą im potrzebne w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu społeczno-gospodarczym, nie doceniają kreatywności, rozumianej jako zdolność do twórczego poszukiwania rozwiązań i realizacji odważnych zadań. Tym samym nie przygotowują uczniów do zawodów, na które jest i będzie zapotrzebowanie. Młodzież uczęszczająca obecnie do szkół, wkrótce będzie świadczyć o sile i jakości kapitału społecznego Polski. Strategicznym wyzwaniem edukacji XXI wieku jest wyposażenie uczniów w kompetencje do zarządzania nowoczesnym państwem oraz budowania konkurencyjności rodzimej gospodarki w zglobalizowanym świecie. Innowacyjna gospodarka nie zostanie zbudowana bez innowacyjnego społeczeństwa”.

OCZEKIWANIA WSPÓŁCZESNEGO RYNKU PRACY
Rynek pracy XXI wieku cechują m.in. takie zjawiska, jak: wzrastająca liczba osób mających dostęp do wykształcenia, starzenie się społeczeństwa, niedobór kadr o pożądanych kwalifikacjach w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu. Wśród wymagań stawianych obecnie kandydatom jest zarówno dyplom dobrej uczelni, jak i doświadczenie, w tym zdobywane jeszcze w trakcie nauki czy studiów, ale także komunikatywność, umiejętności interpersonalne i pracy w zespole. Pracodawcy cenią również odporność na stres, uczciwość, zaangażowanie, sumienność, lojalność i wiarygodność.

Dr Agnieszka Knap-Stefaniuk, Dziekan Wydziału Zamiejscowego w Krakowie, AFiB Vistula: „Współczesny rynek pracy, współczesny pracodawca, jasno nakreślają również wymagania dotyczące kompetencji przyszłości. Wyróżnić tu trzeba kreatywne myślenie, zdolność do twórczego rozwiązywania problemów, zdolność do pracy w wielokulturowym, zróżnicowanym środowisku, a także posiadanie wiedzy z różnych obszarów i dziedzin. Należy pamiętać, że obecnie rozwój kompetencji rozumie się jako proces, który zachodzi przez całe życie. Z roku na rok wymagania pracodawców rosną. Warto więc wszystkie zmiany i trendy na rynku pracy oraz wymagania pracodawców śledzić i analizować na bieżąco, a o rozwój kompetencji dbać nie tylko tu i teraz, ale w długiej perspektywie czasu. Szczególną rolę odkrywa tu system edukacji – zarówno na poziomie akademickim, jak i szkołach”.

KSZTAŁCENIE ZAWODOWE WE WSPÓŁPRACY Z PRACODAWCAMI
Kształcenie zawodowe służy nabywaniu wiedzy i umiejętności potrzebnych do działalności zawodowej. W gospodarce opartej na wiedzy powinno być na każdym jego poziomie podyktowane przede wszystkim współczesnymi potrzebami rynku.

Grażyna Pabis-Mazur, dyrektor Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Jana Pawła II w Gorlicach: „Kształcenie zawodowe w Polsce wymaga unowocześnienia i uatrakcyjnienia, by ułatwić młodzieży start zawodowy oraz zapewnić dopływ na rynek kapitału ludzkiego, który będzie w stanie budować konkurencyjność gospodarki i dobrobyt społeczeństwa. Wyposażenie uczniów w umiejętności pozwalające na szybsze i łagodniejsze wejście na dynamicznie rozwijający się rynek pracy jest możliwe tylko we współpracy z pracodawcami i otoczeniem biznesowym. Wyzwaniem, przed jakim stoi współczesna edukacja zawodowa, jest modernizacja oferty kształcenia i dostosowanie jej do potrzeb rynku pracy – lokalnie i w odniesieniu do sektorów gospodarki. W tym celu konieczne jest zwiększenie dostępu uczniów i nauczycieli do nowoczesnych technologii komunikacyjno-informacyjnych. Dobra jakość kształcenia zawodowego jest możliwa poprzez rozwój współpracy szkół z pracodawcami, otoczeniem społeczno-gospodarczym oraz szkołami wyższymi”.

BLASKI I CIENIE WYKORZYSTANIA TECHNOLOGII INFORMATYCZNYCH W EDUKACJI
Po tzw. generacji Y – obecnych 20-35-latków, którzy dojrzewali w kontakcie z technologiami, niebawem na rynek pracy wejdzie pokolenie Z – aktualnie uczniowie i studenci najmłodszych roczników akademickich. Współcześni nastolatkowie żyją w świecie wirtualnym, w jeszcze większym stopniu wykorzystują nowe technologie, są ekspertami od urządzeń i aplikacji, niekiedy zawstydzając „dorosłych”. Generacja Z jest wyzwaniem dla współczesnej szkoły, bo w wymaga nieustannej stymulacji – w miejscu nauki zawsze powinno się dziać coś ciekawego.

Dr hab. Jan Fazlagic, dyrektor Instytutu Kreatywności AFiB Vistula: „Pojęcie ‘współczesna edukacja’ jest już często utożsamiane z wykorzystaniem technologii informatycznych. Zanika potrzeba uczenia się na pamięć, analizowania zdarzeń, konieczność poszukiwania źródeł wiedzy i fundamentalnych praw rządzących światem. Pytanie "dlaczego?" zamieniło się na pytanie "jak?”. Entuzjaści wykorzystania ICT w edukacji często traktują urządzenia elektroniczne wykorzystywane w edukacji instrumentalnie i podchodzą do tego zagadnienia dogmatycznie. Należy jednak pamiętać, że kształtowanie kompetencji informatycznych, takich jak programowanie i szerzej – logiczne myślenie – wcale nie musi być realizowane w interakcji z tabletem. Co więcej, wielu ekspertów zaleca, aby dzieci do 12 roku życia nie korzystały z tabletów. Niestety w Polsce takie nowoczesne myślenie 2.0 o edukacji jeszcze jest w powijakach, a zakup tabletu często jest uznawany za najlepsze rozwiązanie dla rozwoju dziecka. Tymczasem badania nad wykorzystaniem technologii informatycznych, a także efektywnością inwestycji w ICT w edukacji dają wiele do myślenia. Nie będzie przesadą, jeśli stwierdzimy, że tablica czy kartka papieru niedługo powrócą jako gadżety do… najbardziej postępowych szkół”.

COACHING – NOWE NARZĘDZIE PRACY NAUCZYCIELA
Nowe potrzeby rynku pracy i zmiany w systemie edukacji określone „Podstawami programowymi kształcenia ogólnego” z 1999 r. i 2008 r. doprowadziły do rozszerzenia typowych ról nauczyciela (wykładowca, ekspert, wychowawca, trener) o nowe – integrator, doradca, przewodnik, moderator, inspirator itd. Nauczyciele poszukujący środków kreowania rozwoju ucznia sięgają także coraz częściej po takie role, jak coach czy mentor. Według International Coach Federation w coachingu ‘chodzi o wspomaganie ludzi w zdobyciu tego, czego pragną bez robienia tego za nich lub mówienia im, co mają’.

Mgr Tadeusz Marczewski, Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli: „W nowej roli nauczyciel-coach pomaga uczniom w odnalezieniu drogi rozwoju i pokonywania problemów. Najpopularniejszym modelem coachingu jest Model GROW – praca z celem, opisywanie stanu aktualnego, poszukiwaniu różnych rozwiązań problemu, określeniu zasobów, działań itd., które doprowadzą do pożądanego rezultatu. Korzyści z coachingu po stronie ucznia to m.in.: lepsze uczenie się, większa samodzielność i poczucie sprawstwa, rozwijanie pewności siebie, umiejętności organizacji pracy, poczucie odpowiedzialności za własny sukces, rozwój myślenia krytycznego, refleksyjnego i analitycznego. Nauczycielowi coaching m.in. ułatwia lepsze poznanie ucznia, wykorzystanie i wzmacnianie jego indywidualnych możliwości i talentów, także własnych kompetencji nauczyciela. Choć w szkołach obecnie dość rzadko pracują certyfikowani coache, to jednak stosuje się elementy metody coachingowej, obejmujące m.in.: wspieranie – przez zapewnianie pozytywnego kontekstu, metody komunikacyjne – zadawanie pytań, pytania otwarte, aktywne słuchanie, a także motywowanie, metody formułowania realnego celu i działań”.

KIERUNKI ZMIAN WSPÓŁCZESNEJ EDUKACJI
Przez wiele lat systemy edukacji działały na zasadzie nauczyciela, czyli „posiadacza wiedzy” i ucznia, który chciał tę wiedzę posiąść. Utrwalone przez lata pasywne metody kształcenia są obciążeniem i źródłem problemów wielu absolwentów wchodzących na rynek pracy. Tymczasem pracodawcy poszukują kandydatów samodzielnych i gotowych do pracy w realiach współczesnego świata i biznesu.

Dr Artur Kwasek, wykładowca Instytutu Zarządzania AFiB Vistula: „Już od wielu lat moi studenci zaobserwowali problem nie tyle braku informacji, ale ich nadmiaru oraz konieczność segregowania tych najbardziej istotnych. Współczesna edukacja to nie tylko przekazywanie osiągnięć nauki. To również, a może przede wszystkim, uczenie umiejętności selekcjonowania i praktycznego wykorzystywania wiedzy. Zmiany społeczno-gospodarcze spowodowane rozwojem nowoczesnych technologii teleinformatycznych, w tym w szczególności Internetu i technologii mobilnych, powodują konieczność przemodelowania systemów edukacyjnych. Dlatego rozwój nauczania w systemie e-learning jest dzisiaj absolutnym priorytetem. E-learning pozwala przekraczać bariery czasu i odległości. Zajęcia mogą być realizowane w czasie rzeczywistym poprzez zdalny, interaktywny i mobilnym dostęp do zasobów. Oczywiście e-learning jest jedną z nowoczesnych form kształcenia na odległość, co oznacza, że nie zastępuje on w całości tradycyjnych form kształcenia, ale – co potwierdziły nasze dotychczasowe doświadczenia – bardzo skutecznie je uzupełnia.

WYZWANIA EDUKACJI XXI WIEKU
Szkoła jest nadal miejscem odbywania lekcji, a te nastawione są na przekazywanie materiału do opanowania. Wciąż jest dość nieporadna w zakresie edukacji emocjonalnej, pedagogiki twórczości. Jest też wciąż niedostatecznie wykorzystanym miejscem wartościowej praktyki społecznej. – „Współczesna szkoła, uczeń i edukacja stawiają przed nauczycielem szereg wyzwań. Umiejętność poradzenia sobie w dynamicznie zmieniającym się środowisku wśród młodych ludzi i kolejnych pokoleń wymaga od nauczyciela elastyczności, szybkiej adaptacji do nowych warunków, ukierunkowanej na potrzeby ucznia, rozumienia zmian zachodzących w społeczeństwie, w tym przede wszystkim różnic pokoleniowych. System edukacji, aby mógł właściwie reagować na potrzeby rynku pracy, powinien z odpowiednim wyprzedzeniem identyfikować potrzeby kompetencyjne pracodawców” – podsumowała dr Agnieszka Knap-Stefaniuk, Dziekan Wydziału Zamiejscowego w Krakowie, AFiB Vistula.

Komentarze (0)

brak komentarzy…
  • Uniwersytet Gdański
  • Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
  • Uczelnia Łazarskiego w Warszawie
  • Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
  • Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach
  • Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu, Filia w Szczawnie-Zdroju
  • Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego
  • Uczelnia Biznesu i Nauk Stosowanych Varsovia
  • Wyższa Szkoła Prawa we Wrocławiu
  • WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa
  • Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie
  • Uczelnia Biznesu i Nauk Stosowanych Varsovia, Filia w Poznaniu
  • Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
  • Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Targu
  • Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu w Bydgoszczy
  • Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie
  • Uniwersytet Pomorski w Słupsku
  • Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
  • Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
  • Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie
  • Wszechnica Polska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Akademia WIT w Warszawie
  • Uczelnia Społeczno - Medyczna w Warszawie
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
  • Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
  • Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie
  • Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
  • VIAMODA Szkoła Wyższa w Warszawie
  • Uniwersytet Bielsko-Bialski
  • Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego w Gdyni
  • Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
  • Uczelnia Biznesu i Nauk Stosowanych Varsovia, Filia w Rzeszowie
  • Lubelska Akademia WSEI
  • Międzynarodowa Akademia Nauk Stosowanych w Łomży
  • Akademia Śląska w Katowicach
  • Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii im. prof. Kazimiery Milanowskiej w Poznaniu
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
  • Wojskowa Akademia Techniczna im. J. Dąbrowskiego w Warszawie
  • Akademia Medycznych i Społecznych Nauk Stosowanych w Elblągu
  • Akademia Medyczna Nauk Stosowanych i Holistycznych w Warszawie
  • Uczelnia Jana Wyżykowskiego, Filia w Lubinie
  • Niepubliczna Wyższa Szkoła Medyczna we Wrocławiu
  • Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
  • Akademia Nauk Stosowanych im. H. Cegielskiego w Gnieźnie, Uczelnia Państwowa
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
  • Akademia Jagiellońska w Toruniu
  • Wrocławska Akademia Biznesu w Naukach Stosowanych
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
  • Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego
  • Akademia Techniczno-Informatyczna w Naukach Stosowanych
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. ks. B. Markiewicza w Jarosławiu
  • Powiślańska Szkoła Wyższa Filia w Toruniu
  • Uniwersytet WSB Merito Bydgoszcz
  • Collegium Da Vinci w Poznaniu
  • Uniwersytet Szczeciński
  • Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej
  • Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
  • Uniwersytet SWPS Katowice
  • Akademia Ateneum w Gdańsku
  • Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
  • Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
  • Wyższa Szkoła Biznesu National-Louis University, Filia w Tarnowie
  • Politechnika Poznańska
  • Collegium Polonicum w Słubicach, UAM w Poznaniu
  • Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania w Łodzi
  • Bydgoska Szkoła Wyższa
  • Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim
  • Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
  • Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza
  • Uczelnia Nauk Społecznych w Łodzi
  • Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
  • Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
  • Powiślańska Szkoła Wyższa Filia w Kościerzynie
  • Uczelnia Jana Wyżykowskiego w Polkowicach
  • Bielska Wyższa Szkoła im. Józefa Tyszkiewicza
  • Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
  • Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania
  • Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
  • Politechnika Śląska
  • Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
  • Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie
  • Warszawska Uczelnia Medyczna im. Tadeusza Koźluka
  • Wydział Nauk o Polityce i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Opolskiego
  • Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
  • Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej
  • Międzynarodowa Wyższa Szkoła Logistyki i Transportu we Wrocławiu
  • Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia
  • Politechnika Łódzka
  • Uniwersytet Morski w Gdyni
  • Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie
  • Uniwersytet WSB Merito Chorzów
  • Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu w Łodzi
  • Wydział Inżynierii Lądowej Politechnika Krakowska
  • Powiślańska Szkoła Wyższa
  • Uniwersytet Medyczny w Łodzi
  • Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
  • Uniwersytet Śląski w Katowicach
  • Szkoła Główna Mikołaja Kopernika w Warszawie
  • Politechnika Morska w Szczecinie
  • Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie
  • Akademia Tarnowska
  • Europejska Uczelnia Społeczno-Techniczna im. Roberta Schumana w Radomiu
  • Wydział Fizyki, Uniwersytet w Białymstoku
  • Szkoła Wyższa Ekonomii i Zarządzania w Łodzi
  • Uniwersytet Ignatianum w Krakowie
  • Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie
  • Uniwersytet Rzeszowski
  • Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie
  • Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
  • Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
  • Gdańska Szkoła Wyższa
  • Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu
  • Uniwersytet Wirtualnej Edukacji
  • Społeczna Akademia Nauk w Łodzi
  • Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
  • Uczelnia Techniczno-Handlowa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu, Filia w Rybniku
  • Uniwersytet WSB Merito w Toruniu
  • Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
  • Akademia Pożarnicza w Warszawie
  • Uniwersytet WSB Merito w Poznaniu
  • Akademia Nauk Stosowanych TWP w Szczecinie
  • Powiślańska Szkoła Wyższa Filia w Gdańsku
  • Wyższa Szkoła Logistyki w Poznaniu
  • Akademia Mazowiecka w Płocku
  • Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa
  • Społeczna Akademia Nauk w Warszawie
  • Akademia Piotrkowska
  • Politechnika Świętokrzyska w Kielcach
  • Górnośląska Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości im. K.Goduli w Chorzowie
  • Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
  • Politechnika Częstochowska
  • Akademia Nauk Stosowanych im. Stanisława Staszica w Pile
  • Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego
  • Warszawska Uczelnia Ekonomiczna
  • Uniwersytet Zielonogórski
  • Akademia Zamojska
  • Wyższa Szkoła Zdrowia w Gdańsku
  • Europejska Uczelnia Społeczno-Techniczna im. Roberta Schumana, Wydział w Warszawie
  • Uniwersytet w Siedlcach
  • Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych, Filia w Gdańsku
  • Warszawska Akademia Medyczna Nauk Stosowanych
  • Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Gdańsku
  • Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych w Warszawie
  • Uniwersytet Kaliski
  • Wyższa Szkoła Kosmetyki i Nauk o Zdrowiu w Łodzi
  • Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni
  • Wyższa Szkoła Biznesu National-Louis University w Nowym Sączu
  • Warszawska Wyższa Szkoła Biznesu
  • Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
  • Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
  • Wyższa Szkoła Zarządzania i Psychologii w Poznaniu