Hamlet – opracowanie lektury

Hamlet – opracowanie lektury

Podstawowe informacje

Autor: William Szekspir

Gatunek: tragedia

Rodzaj literacki: dramat

Czas powstania: ok. 1600 r.

Miejsce akcji: Dania, zamek w Elsynorze.

Dramat porusza kwestie odpowiedzialności moralnej, sensu życia, natury zła oraz granic ludzkiej wolności. Pokazuje konflikt między obowiązkiem a sumieniem oraz dramat jednostki uwikłanej w sytuację, na którą nie ma wpływu.

Hamlet – streszczenie utworu

Książę Hamlet dowiaduje się od ducha swojego ojca, że król został zamordowany przez własnego brata, Klaudiusza, który przejął tron i poślubił królową Gertrudę. Hamlet postanawia udawać obłęd, by odkryć prawdę i przygotować zemstę. Organizuje przedstawienie teatralne, które ma sprawdzić reakcję Klaudiusza i potwierdzić jego winę.

W trakcie działań Hamlet przypadkowo zabija Poloniusza, co doprowadza do obłędu Ofelii i pragnienia zemsty przez jej brata Laertesa. W finale dochodzi do pojedynku Hamleta z Laertesem, podczas którego giną niemal wszyscy główni bohaterowie: Klaudiusz, Gertruda, Laertes i sam Hamlet. Władzę przejmuje książę Norwegii - Fortynbras.

Hamlet – główni bohaterowie

Hamlet – wrażliwy, inteligentny i refleksyjny książę; rozdarty między obowiązkiem zemsty a wątpliwościami moralnymi

Klaudiusz – ambitny, bezwzględny uzurpator, który zabił brata, by zdobyć władzę

Gertruda – matka Hamleta, słaba moralnie, nie do końca świadoma intryg męża

Ofelia – delikatna i posłuszna córka Poloniusza, ofiara intryg i przemocy psychicznej

Poloniusz – dworski doradca, pedantyczny i nadopiekuńczy

Laertes – porywczy i mściwy brat Ofelii.

Hamlet – motywy literackie

Zemsta

Motyw zemsty jest główną siłą napędową fabuły. Hamlet ma obowiązek pomścić śmierć ojca, lecz waha się, ponieważ nie chce popełnić niesprawiedliwości ani stać się mordercą bez pewności winy Klaudiusza. Zemsta okazuje się źródłem wewnętrznego cierpienia i moralnego konfliktu.

„Duch ojca mego woła o pomstę!” – Hamlet czuje moralny obowiązek pomszczenia zamordowanego króla.

Śmierć i przemijanie

W dramacie często pojawiają się rozważania na temat kruchości życia i nieuchronności śmierci. Hamlet zastanawia się nad sensem istnienia, co najlepiej oddaje monolog „Być albo nie być”. Motyw ten nadaje utworowi filozoficzny, refleksyjny charakter.

Obłęd

Hamlet udaje szaleństwo, aby zmylić otoczenie i odkryć prawdę o śmierci ojca. Dla kontrastu Ofelia naprawdę popada w obłęd w wyniku cierpienia i samotności. Motyw ten pokazuje cienką granicę między rozsądkiem a szaleństwem.

„Choćbym był szalony, to wiem, co mówię” – Hamlet podkreśla, że jego szaleństwo jest grą, a nie rzeczywistym obłędem.

Pozory i rzeczywistość

Dwór królewski jest światem kłamstw, intryg i masek. Bohaterowie często ukrywają prawdziwe intencje, a Hamlet stara się dotrzeć do prawdy poprzez prowokacje i teatr w teatrze. Motyw ten podkreśla nieufność wobec świata i ludzi.

Sumienie i moralność

Hamlet zmaga się z pytaniem, czy ma prawo dokonać zemsty. Nie chce stać się podobny do Klaudiusza, dlatego ciągle analizuje swoje decyzje. Motyw ten ukazuje dramat człowieka świadomego konsekwencji własnych czynów.

„Sumienie czyni z nas wszystkich tchórzy” - Hamlet zauważa, że nadmierne rozważania moralne paraliżują ludzkie działania.

Samotność

Hamlet jest osamotniony w swoich przeżyciach - nie może nikomu zaufać w świecie pełnym zdrady. Jego izolacja pogłębia się wraz z odkrywaniem prawdy. Motyw ten podkreśla tragizm postaci i jej wewnętrzne cierpienie.

„Człowiek jest dla mnie prochem” - Hamlet wyraża swoją rezygnację, rozczarowanie światem i poczucie wyobcowania.

Hamlet – symbole w utworze

Czaszka Yoricka

Czaszka dawnego błazna jest jednym z najsłynniejszych symboli dramatu. Uświadamia Hamletowi nieuchronność śmierci i równość wszystkich ludzi wobec przemijania. Symbolizuje marność ludzkiej chwały oraz kruchość życia.

Duch ojca Hamleta

Duch reprezentuje niepokój sumienia, niesprawiedliwość i konieczność rozliczenia zbrodni. Jest symbolem przeszłości, która nie daje o sobie zapomnieć, dopóki prawda nie zostanie ujawniona. Uosabia także moralny obowiązek zemsty.

Trucizna

Trucizna pojawia się wielokrotnie jako narzędzie zbrodni (śmierć króla, zatrute ostrze i kielich). Symbolizuje podstęp, zdradę i moralne skażenie dworu. Pokazuje, jak zło rozprzestrzenia się w przedstawionym świeci.

Teatr w teatrze („Pułapka na myszy”)

Wystawione przez Hamleta przedstawienie jest symbolem demaskowania prawdy. Ukazuje, że sztuka może być narzędziem odkrywania winy i obnażania kłamstw. To także symbol świata jako sceny, na której ludzie odgrywają role.

Choroba i rozkład

W dramacie często pojawia się metafora gnicia i choroby („coś jest zgniłego w państwie duńskim”). Symbolizuje moralny upadek państwa i skażenie, jakie przyniosła zbrodnia Klaudiusza. Dania jawi się jako organizm dotknięty chorobą.

Teatr szekspirowski

Dramaty Williama Szekspira, w tym Hamlet, słyną z odejścia od sztywnych reguł klasycznego dramatu. Autor swobodnie eksperymentował z konstrukcją utworów, tematyką i charakterami postaci, tworząc dzieła, które otworzyły przed teatrem nowe możliwości rozwoju.

Szekspir odchodzi od zasady trzech jedności – miejsca, czasu i akcji. Rezygnuje z chóru pełniącego funkcję narracyjną i interpretacyjną na rzecz bardziej intymnego i subiektywnego środka przekazu – monologów.

Teatr szekspirowski cechuje swobodne łączenie tragizmu z komizmem, szybkie zmiany miejsca akcji, rozbudowane monologi, bogata psychologia postaci oraz obecność scen zbiorowych i wątków pobocznych. Najważniejsze jest w nim ukazywanie złożoności ludzkiej natury i wewnętrznych konfliktów bohaterów.

Hamlet – przykładowe tematy rozprawek

• Czy Hamlet jest bohaterem tragicznym? Uzasadnij swoje stanowisko.
• Zemsta jako siła niszcząca człowieka – omów na podstawie losów Hamleta.
• „Być albo nie być” – znaczenie rozważań Hamleta nad sensem życia.
• Rola sumienia w podejmowaniu decyzji przez Hamleta.
• Prawda i kłamstwo w świecie „Hamleta”.
• Samotność jednostki w świecie pełnym intryg i fałszu.
• Czy Hamlet jest bardziej myślicielem czy człowiekiem czynu?
• Ofelia jako postać tragiczna – omów jej losy.
• Władza i moralność w dramacie Szekspira.
• Motyw teatru i jego znaczenie w „Hamlecie”.

***

Więcej treści maturalnych – Matura od A do Z

Zobacz też Niezbędnik maturzysty

Poznaj dokładnie różne Typy studiów oferowane na polskich uczelniach.

Wybierz najlepszy dla siebie Kierunek studiów oraz uczelnię, która ma go w ofercie.

Miasta akademickie oferują szeroki wachlarz form kształcenia na studiach stacjonarnych, niestacjonarnych, on-line, hybrydowych.

Nasza Wyszukiwarka uczelni, kierunków, typów studiów ułatwi podjęcie decyzji kandydatowi na studia.

Może już teraz planujesz Studia podyplomowe? Wybór programów ze wszystkich dziedzin jest imponujący.