Miejsce, Stasiuk – opracowanie lektury

Podstawowe informacje

Autor: Andrzej Stasiuk

Opowiadanie "Miejsc"e pochodzi z tomu Opowieści Galicyjskie.

Gatunek literacki: opowiadanie, proza refleksyjna

Tematyka: przemijanie, pamięć, tożsamość kulturowa, znaczenie miejsc dla człowieka

Miejsce akcji: dawna wieś w Bieszczadach / Galicja, plac, na którym stała cerkiew łemkowska

Czas akcji: współczesny narrator konfrontuje się z przeszłością, czasy minione (życie wsi i funkcjonowanie cerkwi)

Miejsce – streszczenie

W opowiadaniu narrator znajduje się na pustym placu - dawniej stała tam cerkiew, która została rozebrana i przeniesiona do muzeum. Na pytanie przypadkowego przechodnia (turysty z aparatem), narrator opowiada o dawnej świątyni - jej budowie, drewnie, z którego wzniesiono cerkiew, wnętrzu, ikonostasie - a także o tym, co oznaczała dla lokalnej społeczności. Następuje rekonstruowanie scen z przeszłości - życie wsi, rytuały religijne, obecność ludzi - wszystko to w kontraście do obecnej pustki i ciszy.

Problematyka utworu:

• relacja człowieka z miejscem – jak przestrzeń kształtuje tożsamość i pamięć
• przemijanie i utrata tradycji – skutki rozbiórki cerkwi dla społeczności
• zachowanie pamięci historycznej – opowieść narratora jako akt ocalenia przeszłości
• konflikt między nowoczesnością a dawnym porządkiem – muzeum kontra pierwotna funkcja miejsca.

Miejsce – bohaterowie opowiadania

Narrator – dorosły obserwator i refleksyjny mieszkaniec, który wraca do miejsca związanych z przeszłością. Zastanawia się nad przemijaniem, pamięcią i znaczeniem miejsc dla ludzi

Cerkiew – choć nie jest osobą, pełni rolę bohatera-symbolu, to centrum życia wsi i znak kulturowej tożsamości

Turysta - osoba, która odwiedza miejsce dawnej cerkwi.

Miejsce – motywy literackie

Motyw miejsca – cerkiew i jej otoczenie pokazują, że konkretna przestrzeń może mieć znaczenie dla wspólnoty i jej tożsamości.

Motyw przemijania – rozbiórka cerkwi i pusty plac symbolizują upływ czasu i zanikanie dawnych tradycji.

Motyw pamięci – narrator odtwarza w wyobraźni życie wsi i rytuały religijne; pamięć pozwala ocalić przeszłość.

Motyw tożsamości kulturowej – cerkiew jest znakiem odrębności etnicznej i religijnej lokalnej społeczności.

Symbolika w opowiadaniu Miejsce

Cerkiew – symbol tradycji, duchowości i kulturowej tożsamości, centrum dawnego życia społeczności.

Pusty plac – symbol utraty, przemijania i zapomnienia, przestrzeń pozbawiona dawnej funkcji.

Przeniesienie cerkwi do muzeum – znak oderwania tradycji od miejsca, utrata sensu budynku poza kontekstem wspólnoty.

Wspomnienia narratora – symboliczna próba ocalenia historii, pamięć jako narzędzie zachowania przeszłości.

Znaczenie tytułu opowiadania

Tytuł „Miejsce” odnosi się zarówno do konkretnej przestrzeni fizycznej, jaką był plac, na którym stała cerkiew łemkowska, jak i do przestrzeni symbolicznej. Fizyczne miejsce było centrum życia lokalnej społeczności – łączyło ludzi, rytuały i tradycje. Gdy cerkiew zostaje przeniesiona do muzeum, traci swoją funkcję i znaczenie, co pokazuje, że wartość miejsca nie tkwi w samym budynku, lecz w jego związku z ludźmi i ich historią.

Tytuł podkreśla również, że pamięć i historia nadają sens przestrzeni – nawet jeśli fizycznie coś znika, „miejsce” trwa w opowieściach, wspomnieniach i tożsamości ludzi. Innymi słowy, miejsce to nie tylko teren, ale także nośnik kultury, tradycji i doświadczeń społeczności, które kształtują człowieka.

Miejsce – pytania jawne na maturę

W zakresie tej lektury maturzystów obowiązuje zadanie:

• Miejsca ważne w życiu człowieka Omów zagadnienie na podstawie Miejsca Andrzeja Stasiuka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

***

Więcej treści maturalnych – Matura od A do Z

Zobacz też Niezbędnik maturzysty

Poznaj dokładnie różne Typy studiów oferowane na polskich uczelniach.

Wybierz najlepszy dla siebie Kierunek studiów oraz uczelnię, która ma go w ofercie.

Miasta akademickie oferują szeroki wachlarz form kształcenia na studiach stacjonarnych, niestacjonarnych, on-line, hybrydowych.

Nasza Wyszukiwarka uczelni, kierunków, typów studiów ułatwi podjęcie decyzji kandydatowi na studia.

Może już teraz planujesz Studia podyplomowe? Wybór programów ze wszystkich dziedzin jest imponujący.