Pieśń o Rolandzie – opracowanie lektury

Pieśń o Rolandzie – opracowanie lektury

Podstawowe informacje

Tytuł oryginalny: La Chanson de Roland

Autor: anonimowy, prawdopodobnie francuski pieśniarz z XI wieku

Gatunek: epos rycerski

Epoka literacka: średniowiecze, literatura francuska

Forma: poemat epicki wierszem, o tematyce heroicznej i religijnej

Czas akcji: VIII wiek, panowanie Karola Wielkiego

Miejsce akcji: Hiszpania, bitwa pod Roncevaux

Pieśń o Rolandzie – streszczenie utworu

Epos „Pieśń o Rolandzie” opowiada o wydarzeniach z VIII wieku, w czasie panowania Karola Wielkiego, kiedy wojska frankijskie prowadziły kampanię przeciwko Saracenom w Hiszpanii. Głównym bohaterem jest Roland, dzielny rycerz i siostrzeniec króla Karola.

Podczas odwrotu Franków z Hiszpanii, Roland dowodzi tylną strażą armii. Zostaje zdradzony przez swojego stryja Ganelona, który sprzymierzył się z Saracenami. W wyniku zdrady wojska frankijskie zostają zaatakowane pod Roncevaux. Roland, mimo że wie o przewadze wroga, postanawia walczyć do końca.

Podczas bitwy jego przyjaciel Olivier próbuje namówić go, by użył olifanta, rogu sygnalizującego potrzebę pomocy Karola Wielkiego. Roland jednak zwleka, kierowany dumą i honorem rycerskim. Ostatecznie wzywa Karola, gdy bitwa jest już przegrana.

Roland ginie bohaterem, choć jego śmierć była tragiczna i wynikała zarówno z zdrady, jak i nadmiernej dumy. Po jego śmierci Karol Wielki dowiaduje się o zdradzie Ganelona, dokonuje odwetu na Saracenach i przywraca ład oraz sprawiedliwość. Epos kończy się triumfem chrześcijaństwa i ukazaniem odwagi oraz wierności ideałom rycerskim.

Pieśń o Rolandzie – plan wydarzeń

Karol Wielki prowadzi wojska frankijskie do Hiszpanii, aby walczyć z Saracenami.

Roland dowodzi tylną strażą armii, której celem jest ochrona odwrotu wojsk.

• Zdrada Ganelona

Stryj Rolanda zawiera spisek z Saracenami, co prowadzi do niebezpieczeństwa dla tylnych oddziałów Franków.

• Bitwa pod Roncevaux

Tylną straż atakują Saraceni. Roland walczy bohatersko, lecz przewaga wroga jest ogromna.

• Zwlekanie z użyciem olifanta

Roland nie chce użyć rogu sygnalizującego pomoc Karola, kierując się honorem i dumą.

• Śmierć Rolanda

Bohater ginie, choć jego odwaga i poświęcenie zostają docenione.

• Odweta Karola Wielkiego

Karol dowiaduje się o zdradzie Ganelona, karze Saracenów i przywraca porządek oraz sprawiedliwość.

• Zakończenie eposu

Śmierć Rolanda staje się symbolem heroizmu, wierności i rycerskiej odwagi.

Pieśń o Rolandzie – bohaterowie eposu

Poznaj bohaterów utworu Pieśń o Rolandzie:

Roland

Główny bohater eposu, nieustraszony rycerz i siostrzeniec Karola Wielkiego. Jest symbolem odwagi, honoru i wierności ideałom rycerskim oraz chrześcijańskim. Choć czasem kieruje się dumą i brawurą, jego śmierć staje się aktem heroizmu i męczeństwa.

Karol Wielki

Król Franków i wódz wojsk chrześcijańskich. Reprezentuje mądrość, sprawiedliwość i władzę. Po śmierci Rolanda dokonuje odwetu na Saracenach, przywracając porządek i honor.

Olivier

Przyjaciel i towarzysz Rolanda, rycerz rozsądny i roztropny. Jest głosem rozwagi i zdrowego osądu – stara się powstrzymać Rolanda przed niebezpiecznym brawurowym zachowaniem.

Ganelon

Stryj Rolanda i jego zdrajca. Jego zdrada prowadzi do tragedii pod Roncevaux. Reprezentuje podłość, chciwość i brak lojalności wobec wartości rycerskich i państwowych.

Saraceni

Wrogowie chrześcijan, którzy atakują wojska Franków. Symbolizują zagrożenie zewnętrzne, przeciwieństwo chrześcijańskich wartości i siłę militarną, z którą muszą zmierzyć się bohaterowie.

Pieśń o Rolandzie – motywy literackie

Zapoznaj się z kluczowymi motywami literacki i obrazującymi je cytatami utworu.

Motyw honoru i rycerskiej odwagi

Rycerze w epopei są zobowiązani do obrony chrześcijaństwa i ojczyzny, nawet kosztem życia. Odwaga i honor są najwyższymi wartościami, które decydują o sławie bohaterów. Roland walczy dzielnie i poświęca swoje życie, pokazując, że prawdziwy rycerz nie ucieka przed obowiązkiem.

• „Śmierć Rolanda była sławą dla niego, honorem dla Karola i przestrogą dla wrogów.”
• „Rycerz, który wiernie służy królowi, nie boi się śmierci.”

Motyw wierności

Wierność królowi, przyjaciołom i ideałom chrześcijańskim jest najważniejszą wartością. Bohaterowie pozostają lojalni nawet wobec śmierci, co pokazuje ich moralną i duchową siłę. Roland nie zdradza ideałów ani nie ucieka, będąc wiernym sługą Karola Wielkiego.

• „Niech moje serce pozostanie wierne Karolowi, choćby miało to kosztować życie.”

Motyw konfliktu dobra ze złem

Epos ukazuje walkę chrześcijańskich Franków ze Saracenami, symbolizującą starcie dobra ze złem. Konflikt ma zarówno wymiar religijny, jak i moralny – Frankowie reprezentują sprawiedliwość, wiarygodność i prawość, a Saraceni – zagrożenie i opór wobec wartości chrześcijańskich.

• „Bóg wspiera tych, którzy bronią wiary i sprawiedliwości.”

Motyw zdrady

Zdrada Ganelona prowadzi do tragedii i ukazuje konsekwencje braku lojalności. Jego działanie prowadzi do tragicznych wydarzeń pod Roncevaux i śmierci wielu bohaterów, pokazując, jak jednostkowe przewinienia mogą wpłynąć na los całej społeczności.

• „Zdrada Ganelona kosztowała życie wielu ludzi.”

Motyw śmierci i męczeństwa

Śmierć Rolanda jest zarazem tragicznym końcem i heroicznym aktem poświęcenia. Bohater umiera wierny swoim ideałom, a jego śmierć staje się symbolem męczeństwa i nieprzemijającej chwały.

• „Roland umiera dzielnie, a jego imię zostaje zapisane w pieśniach i pamięci potomnych.”

Motyw zemsty i sprawiedliwości

Po śmierci Rolanda Karol Wielki dokonuje odwetu na Saracenach i Ganelonie, przywracając ład, porządek i sprawiedliwość. Ten motyw pokazuje, że dobro ostatecznie zwycięża, a zdrada i zło zostają ukarane.

• „Karol, dowiedziawszy się o zdradzie, wymierzył sprawiedliwość wrogom i zdrajcy.”

Znaczenie tytułu Pieśń o Rolandzie

Tytuł wskazuje na głównego bohatera eposu Rolanda i od razu kieruje uwagę czytelnika na jego heroiczne czyny i tragiczny los. Słowo „pieśń” podkreśla epicką, ustną formę utworu, który był recytowany lub śpiewany przez trubadurów, co miało wzmocnić emocjonalny wydźwięk opowieści.

Tytuł skupia się na jednostce – akcja eposu koncentruje się na odwadze, honorze i lojalności Rolanda. Podkreśla heroizm i męczeństwo – śmierć bohatera staje się symbolem poświęcenia dla ojczyzny i wartości chrześcijańskich. Uwypukla uniwersalne wartości – Roland staje się wzorem rycerskiej odwagi, wierności i lojalności wobec króla i Boga, co nadaje eposowi wymiar dydaktyczny.

Pieśń o Rolandzie – pytania jawne na maturę

W zakresie tej lektury maturzystów obowiązuje zadanie:

• Średniowieczny wzorzec rycerza. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Pieśni o Rolandzie. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

***

Więcej treści maturalnych – Matura od A do Z

Zobacz też Niezbędnik maturzysty

Poznaj dokładnie różne Typy studiów oferowane na polskich uczelniach.

Wybierz najlepszy dla siebie Kierunek studiów oraz uczelnię, która ma go w ofercie.

Miasta akademickie oferują szeroki wachlarz form kształcenia na studiach stacjonarnych, niestacjonarnych, on-line, hybrydowych.

Nasza Wyszukiwarka uczelni, kierunków, typów studiów ułatwi podjęcie decyzji kandydatowi na studia.

Może już teraz planujesz Studia podyplomowe? Wybór programów ze wszystkich dziedzin jest imponujący.