Pieśń o Rolandzie – opracowanie lektury

Pieśń o Rolandzie – opracowanie lektury

Podstawowe informacje

Tytuł oryginalny: La Chanson de Roland

Autor: anonimowy, prawdopodobnie francuski pieśniarz z XI wieku

Gatunek: epos rycerski

Epoka literacka: średniowiecze, literatura francuska

Forma: poemat epicki wierszem, o tematyce heroicznej i religijnej

Czas akcji: VIII wiek, panowanie Karola Wielkiego

Miejsce akcji: Hiszpania, bitwa pod Roncevaux

Pieśń o Rolandzie – streszczenie utworu

Epos „Pieśń o Rolandzie” opowiada o wydarzeniach z VIII wieku, w czasie panowania Karola Wielkiego, kiedy wojska frankijskie prowadziły kampanię przeciwko Saracenom w Hiszpanii. Głównym bohaterem jest Roland, dzielny rycerz i siostrzeniec króla Karola.

Podczas odwrotu Franków z Hiszpanii, Roland dowodzi tylną strażą armii. Zostaje zdradzony przez swojego stryja Ganelona, który sprzymierzył się z Saracenami. W wyniku zdrady wojska frankijskie zostają zaatakowane pod Roncevaux. Roland, mimo że wie o przewadze wroga, postanawia walczyć do końca.

Podczas bitwy jego przyjaciel Olivier próbuje namówić go, by użył olifanta, rogu sygnalizującego potrzebę pomocy Karola Wielkiego. Roland jednak zwleka, kierowany dumą i honorem rycerskim. Ostatecznie wzywa Karola, gdy bitwa jest już przegrana.

Roland ginie jako bohater. Jego jego śmierć była tragiczna i wynikała zarówno ze zdrady, jak i nadmiernej dumy. Po jego śmierci Karol Wielki dowiaduje się o zdradzie Ganelona, dokonuje odwetu na Saracenach i przywraca ład oraz sprawiedliwość. Epos kończy się triumfem chrześcijaństwa i ukazaniem odwagi oraz wierności ideałom rycerskim.

Pieśń o Rolandzie – plan wydarzeń

Karol Wielki prowadzi wojska frankijskie do Hiszpanii, aby walczyć z Saracenami.

Roland dowodzi tylną strażą armii, której celem jest ochrona odwrotu wojsk.

• Zdrada Ganelona

Stryj Rolanda zawiera spisek z Saracenami, co prowadzi do niebezpieczeństwa dla tylnych oddziałów Franków.

• Bitwa pod Roncevaux

Tylną straż atakują Saraceni. Roland walczy bohatersko, lecz przewaga wroga jest ogromna.

• Zwlekanie z użyciem olifanta

Roland nie chce użyć rogu sygnalizującego pomoc Karola, kierując się honorem i dumą.

• Śmierć Rolanda

Bohater ginie, choć jego odwaga i poświęcenie zostają docenione.

• Odweta Karola Wielkiego

Karol dowiaduje się o zdradzie Ganelona, karze Saracenów i przywraca porządek oraz sprawiedliwość.

• Zakończenie eposu

Śmierć Rolanda staje się symbolem heroizmu, wierności i rycerskiej odwagi.

Pieśń o Rolandzie – bohaterowie eposu

Poznaj bohaterów utworu Pieśń o Rolandzie:

Roland

Główny bohater eposu, nieustraszony rycerz i siostrzeniec Karola Wielkiego. Jest symbolem odwagi, honoru i wierności ideałom rycerskim oraz chrześcijańskim. Choć czasem kieruje się dumą i brawurą, jego śmierć staje się aktem heroizmu i męczeństwa.

Karol Wielki

Król Franków i wódz wojsk chrześcijańskich. Reprezentuje mądrość, sprawiedliwość i władzę. Po śmierci Rolanda dokonuje odwetu na Saracenach, przywracając porządek i honor.

Olivier

Przyjaciel i towarzysz Rolanda, rycerz rozsądny i roztropny. Jest głosem rozwagi i zdrowego osądu – stara się powstrzymać Rolanda przed niebezpiecznym brawurowym zachowaniem.

Ganelon

Stryj Rolanda i jego zdrajca. Jego zdrada prowadzi do tragedii pod Roncevaux. Reprezentuje podłość, chciwość i brak lojalności wobec wartości rycerskich i państwowych.

Saraceni

Wrogowie chrześcijan, którzy atakują wojska Franków. Symbolizują zagrożenie zewnętrzne, przeciwieństwo chrześcijańskich wartości i siłę militarną, z którą muszą zmierzyć się bohaterowie.

Pieśń o Rolandzie – motywy literackie

Zapoznaj się z kluczowymi motywami literacki i obrazującymi je cytatami utworu.

Motyw honoru i rycerskiej odwagi

Rycerze w epopei są zobowiązani do obrony chrześcijaństwa i ojczyzny, nawet kosztem życia. Odwaga i honor są najwyższymi wartościami, które decydują o sławie bohaterów. Roland walczy dzielnie i poświęca swoje życie, pokazując, że prawdziwy rycerz nie ucieka przed obowiązkiem.

• „Śmierć Rolanda była sławą dla niego, honorem dla Karola i przestrogą dla wrogów.”
• „Rycerz, który wiernie służy królowi, nie boi się śmierci.”

Motyw wierności

Wierność królowi, przyjaciołom i ideałom chrześcijańskim jest najważniejszą wartością. Bohaterowie pozostają lojalni nawet wobec śmierci, co pokazuje ich moralną i duchową siłę. Roland nie zdradza ideałów ani nie ucieka, będąc wiernym sługą Karola Wielkiego.

• „Niech moje serce pozostanie wierne Karolowi, choćby miało to kosztować życie.”

Motyw konfliktu dobra ze złem

Epos ukazuje walkę chrześcijańskich Franków z Saracenami, symbolizującą starcie dobra ze złem. Konflikt ma zarówno wymiar religijny, jak i moralny – Frankowie reprezentują sprawiedliwość, wiarygodność i prawość, a Saraceni – zagrożenie i opór wobec wartości chrześcijańskich.

• „Bóg wspiera tych, którzy bronią wiary i sprawiedliwości.”

Motyw zdrady

Zdrada Ganelona prowadzi do tragedii i ukazuje konsekwencje braku lojalności. Jego działanie prowadzi do tragicznych wydarzeń pod Roncevaux i śmierci wielu bohaterów, pokazując, jak jednostkowe przewinienia mogą wpłynąć na los całej społeczności.

• „Zdrada Ganelona kosztowała życie wielu ludzi.”

Motyw śmierci i męczeństwa

Śmierć Rolanda jest zarazem tragicznym końcem i heroicznym aktem poświęcenia. Bohater umiera wierny swoim ideałom, a jego śmierć staje się symbolem męczeństwa i nieprzemijającej chwały.

• „Roland umiera dzielnie, a jego imię zostaje zapisane w pieśniach i pamięci potomnych.”

Motyw zemsty i sprawiedliwości

Po śmierci Rolanda Karol Wielki dokonuje odwetu na Saracenach i Ganelonie, przywracając ład, porządek i sprawiedliwość. Ten motyw pokazuje, że dobro ostatecznie zwycięża, a zdrada i zło zostają ukarane.

• „Karol, dowiedziawszy się o zdradzie, wymierzył sprawiedliwość wrogom i zdrajcy.”

Znaczenie tytułu Pieśń o Rolandzie

Tytuł wskazuje na głównego bohatera eposu Rolanda i od razu kieruje uwagę czytelnika na jego heroiczne czyny i tragiczny los. Słowo „pieśń” podkreśla epicką, ustną formę utworu, który był recytowany lub śpiewany przez trubadurów, co miało wzmocnić emocjonalny wydźwięk opowieści.

Tytuł skupia się na jednostce – akcja eposu koncentruje się na odwadze, honorze i lojalności Rolanda. Podkreśla heroizm i męczeństwo – śmierć bohatera staje się symbolem poświęcenia dla ojczyzny i wartości chrześcijańskich. Uwypukla uniwersalne wartości – Roland staje się wzorem rycerskiej odwagi, wierności i lojalności wobec króla i Boga, co nadaje eposowi wymiar dydaktyczny.

Pieśń o Rolandzie – pytania jawne na maturę

W zakresie tej lektury maturzystów obowiązuje zadanie:

• Średniowieczny wzorzec rycerza. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Pieśni o Rolandzie. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

***

Więcej treści maturalnych – Matura od A do Z

Zobacz też Niezbędnik maturzysty

Poznaj dokładnie różne Typy studiów oferowane na polskich uczelniach.

Wybierz najlepszy dla siebie Kierunek studiów oraz uczelnię, która ma go w ofercie.

Miasta akademickie oferują szeroki wachlarz form kształcenia na studiach stacjonarnych, niestacjonarnych, on-line, hybrydowych.

Nasza Wyszukiwarka uczelni, kierunków, typów studiów ułatwi podjęcie decyzji kandydatowi na studia.

Może już teraz planujesz Studia podyplomowe? Wybór programów ze wszystkich dziedzin jest imponujący.