Jakiego artykułu szukasz?

​Emocje w świecie sztucznej inteligencji

Emocje i umiejętność ich ekspresji to dla człowieka coś naturalnego, integralna część jego osobowości, decydująca niejednokrotnie o tym, kim jest i jakie role pełni w życiu. Pozostają one w symbiozie z rozumem, a „homo oeconomicus”, co już udowodniono, coraz bardziej przestaje myśleć jedynie racjonalnie.

​Emocje w świecie sztucznej inteligencji

Wpływ sztucznej inteligencji na różne aspekty naszego życia prowadzi do zatarcia granicy między tym co wirtualne, a tym, co realne, zmniejszając dystans między technologią a człowiekiem. Przetwarzając, analizując i interpretując terabajty danych, wielokrotnie wie więcej od nas. Ale czy umie już rozpoznawać nasze emocje? Czy potrafi je zinterpretować we właściwy sposób? Czy sama stała się zdolna do ich wyrażania?

Sztuczna inteligencja, postrzegana jako kluczowa siła związana z dynamiką rozwoju właściwie każdej sfery naszego obecnego życia, znakomicie wykonująca określone, ale z góry narzucone zadania (tzw. narrow AI), niewątpliwie naśladuje człowieka. Czy jednak możemy mówić już o jej inteligencji emocjonalnej?

Eksperci szacują, że rozwój sztucznej inteligencji do poziomu, w którym dorównuje ona nam - ludziom (tzw. general AI), nastąpi zdecydowanie nie wcześniej niż po 2050 roku. Jednakże według badań IDC wartość globalnego rynku sztucznej inteligencji i powiązanych z nią systemów kognitywnych osiągnie poziom ponad 57 mld dolarów w okresie najbliższych dwóch lat, a zgodnie z prognozami firmy analitycznej Orbis Research, rynek rozpoznawania emocji może być wart w tym okresie, około 24 mld dolarów rocznie. W efekcie obserwujemy coraz więcej rynkowych zastosowań informatyki afektywnej. Jej potencjał dotyczy zarówno rozpoznawania emocji u człowieka przez różne systemy oparte na sztucznej inteligencji, jak i wyrażania ich bezpośrednio przez roboty.

Wiedza o emocjach użytkowników wynikająca z obserwacji i analizy ich mimiki twarzy, gestów czy wzorców behawioralnych staje się ciekawym narzędziem kreowania innowacyjności podmiotów rynkowych. I tak dla przykładu producent samochodów Kia, chce je wykorzystać w swoich pojazdach autonomicznych, umożliwiając systemom sztucznej inteligencji bieżące personalizowanie wyglądu kabiny do stanu emocjonalnego jej użytkownika. Wiele marek pracuje obecnie nad systemami pozwalającymi im na elastyczne dostosowywanie treści i długości komunikatów reklamowych do reakcji widzów. Spersonalizowanie formy emisji, adekwatne do rzeczywistych wywoływanych emocji, pozwoliłoby markom na zintegrowanie przekazu do zainteresowania konkretnego konsumenta. Dzięki temu reklama empatyczna będzie mogła samoistnie się wyłączać, gdy dostrzeże znudzenie widza lub wydłużać, gdy okaże on zainteresowanie. W badaniach marketingowych ułatwiłoby to obserwację reakcji respondentów w trakcie np. badań fokusowych i modyfikację ich przebiegu adekwatnie do rzeczywistych odczuć uczestników. Zwiększyłoby to także wartość pozyskanego materiału empirycznego. Facebook pracuje już z botem, który uczy się rozpoznawać ludzkie emocje, nabywając przy tym podstawowe umiejętności z zakresu komunikacji niewerbalnej poprzez obserwację zachowań człowieka na nagraniach komunikatora Skype. Google zaś nieustannie testuje i ulepsza swoją technologię Google Duplex, która umożliwiłaby sztucznej inteligencji prowadzenie w naszym imieniu rozmów, z uwzględnieniem towarzyszących im emocji w trakcie chociażby rezerwowania biletów lotniczych, stolika w restauracji czy pokoju w hotelu. Coraz częściej mówi się także o wykorzystaniu potencjału informatyki afektywnej w opiece nad osobami starszymi, w usługach telemedycyny czy w edukacji.

Czy doprowadzi to skrócenia emocjonalnego dystansu między człowiekiem a technologią? Jak bardzo roboty mogą stać się nam bliskie? Okazuje się, że w niektórych przypadkach nawet nad wyraz. Takiego zdania jest przynajmniej część właścicieli piesków Aibo, których ostatnia generacja była zdolna do ekspresji około 60 różnych emocji. Dla wielu bowiem użytkowników zaspakajały one część ich potrzeb emocjonalnych, kojarzonych z posiadaniem żywego psa. Kiedy przestały działać, ich śmierć technologiczną utożsamiano ze śmiercią biologiczną zwierzęcia, organizując mu nawet pożegnania będące imitacją prawdziwego pogrzebu. Cyfrowa wersja świata znakomicie zaadoptowała się do jego wymiaru humanistycznego. Algorytm stał się ludzki.

Czy istnieje zatem ryzyko, że w sposób świadomy zaczniemy poszukiwać towarzystwa robotów, by zaspokoić chociaż część naszych potrzeb społecznych? Czy mogą nam one zastąpić w przyszłości potrzebę obecności drugiego człowieka? Warto się nad tym zastanowić, chociaż niewątpliwie świat, w którym roboty przeżywają rzeczywiste emocje, rozumieją je i świadomie nimi zarządzają, to wciąż tylko futurologia. Zwłaszcza, że według ekspertów, przynajmniej część naszych emocji jest uwarunkowana biologicznie. Sztuczna inteligencja kreowana na nasze podobieństwo niewątpliwie coraz częściej uzurpuje sobie prawo do zachowań dotychczas kojarzonych tylko z człowiekiem. Nie ma jednak wciąż umiejętności manifestowania swoich prawdziwych emocji, co ułatwia manipulowanie nią i zakłócanie jej procesów kognitywnych. Znakomitym przekładem jest Tay – bot opracowany przez Microsoft w 2016 roku, który wchodząc w interakcje z ludźmi na Twitterze, w ciągu niespełna jednej doby stał się rasistą i szowinistą, wyrażającym bardzo obraźliwe uwagi i komentarze, niejednokrotnie o zabarwieniu erotycznym. Jak bot miał jednak postępować moralnie nie odróżniając znaczenia poszczególnych informacji, nie umiejąc ich zinterpretować i nie dostrzegając ich emocjonalnych odniesień?

Wielu ekspertów zastanawia się, jak nauczyć sztuczną inteligencję odczuwania emocji i czy istnieją uniwersalne sposoby ich wyrażania? Skąd bowiem pewność, że sztuczna inteligencja okazując szczęście, radość, entuzjazm, smutek, żal, satysfakcję czy zazdrość, jest zdolna do ich samodzielnego wyrażania czy robi to imitując jedynie ludzką ekspresję? Czy jest możliwość, by ucząc się od nas, nie przejmowała, jak Tay, naszych poglądów, stereotypów czy uprzedzeń? I wreszcie, czy emocje nie staną się dla niej swoistym przekleństwem, utrudniającym jej bezstronne przetwarzanie ogromnych zbiorów danych? Można mieć bowiem obawy czy nie doprowadzi to do utraty jej obiektywizmu, zarówno w doborze materiału do analizy, jak i interpretacji wyników i czy nie wpłynie to na zwiększenie ryzyka podejmowanych przez nią decyzji. Jak bardzo ludzka musi się zatem stać, by sprostać naszym oczekiwaniom i zadaniom, jakie przed nią stawiamy? Na znalezienie odpowiedzi na te pytania niewątpliwie przyjdzie nam jeszcze długo poczekać.

dr Dominika Kaczorowska-Spychalska, Katedra Marketingu, Wydział Zarządzania UŁ

Powiązane treści

Asertywność – klucz do szczęścia i sukcesu
Asertywność – klucz do szczęścia i sukcesu
Toksyczni ludzie są wsród nas
Toksyczni ludzie są wsród nas
WenDo dla kobiet
WenDo dla kobiet
Numerologia, 1 czyli Inicjator
Numerologia, 1 czyli Inicjator
Afrodyzjaki wracają do łask
Afrodyzjaki wracają do łask
Stawiam na cocooning
Stawiam na cocooning
Numerologia, 2 czyli Mediator
Numerologia, 2 czyli Mediator
Numerologia, 3 czyli Optymista
Numerologia, 3 czyli Optymista
Numerologia, 4 czyli Reformator
Numerologia, 4 czyli Reformator
Numerologia, 5 czyli Podróżnik
Numerologia, 5 czyli Podróżnik
Numerologia, 6 czyli Nauczyciel
Numerologia, 6 czyli Nauczyciel
Numerologia, 7 czyli Filozof
Numerologia, 7 czyli Filozof
Numerologia, 8 czyli Przywódca
Numerologia, 8 czyli Przywódca
Numerologia, 9 czyli Mistyk
Numerologia, 9 czyli Mistyk
100 książek must read, obowiązkowa lektura dla każdego
100 książek must read, obowiązkowa lektura dla każdego
Masoneria - fakty, mity, tajemnice, symbole
Masoneria - fakty, mity, tajemnice, symbole

Komentarze (0)

brak komentarzy…
  • Collegium Humanum w Rzeszowie
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
  • Politechnika Śląska
  • Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Biznesu National-Louis University w Nowym Sączu
  • Warszawska Szkoła Zarządzania - Szkoła Wyższa
  • Akademia WIT w Warszawie
  • Uniwersytet Wrocławski
  • Politechnika Poznańska
  • Uniwersytet Gdański
  • Uniwersytet Pomorski w Słupsku
  • Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
  • Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie
  • Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
  • Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
  • Gdański Uniwersytet Medyczny
  • Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
  • Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia
  • Collegium Humanum w Kielcach
  • Lubelska Akademia WSEI
  • Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
  • Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych w Warszawie
  • Akademia Nauk Stosowanych im. prof. E. Lipińskiego w Kielcach
  • Uczelnia Nauk Społecznych w Łodzi
  • Politechnika Łódzka
  • Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni
  • Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach
  • Wyższa Szkoła Zdrowia w Gdańsku
  • Uniwersytet Wirtualnej Edukacji
  • Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu, Filia w Rybniku
  • Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
  • Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie
  • Uniwersytet Kaliski
  • Collegium Civitas w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Zarządzania i Psychologii w Poznaniu
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
  • Akademia Medyczna Humanum w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Biznesu National-Louis University, Filia w Tarnowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. ks. B. Markiewicza w Jarosławiu
  • Wrocławska Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej HORYZONT
  • Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych, Filia w Gdańsku
  • Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie
  • Powiślańska Szkoła Wyższa
  • Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
  • Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie
  • Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
  • Collegium Humanum we Wrocławiu
  • Warszawska Akademia Medyczna Nauk Stosowanych
  • Akademia Ateneum w Gdańsku
  • Społeczna Akademia Nauk w Łodzi
  • Europejska Uczelnia Społeczno-Techniczna im. Roberta Schumana w Radomiu
  • Warszawska Uczelnia Medyczna im. Tadeusza Koźluka
  • Społeczna Akademia Nauk w Warszawie
  • Uniwersytet Śląski w Katowicach
  • Szkoła Wyższa Ekonomii i Zarządzania w Łodzi
  • Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim
  • Uniwersytet Zielonogórski
  • Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu
  • Collegium Humanum w Lublinie
  • Collegium Humanum w Katowicach
  • Politechnika Częstochowska
  • Collegium Da Vinci w Poznaniu
  • Collegium Humanum w Poznaniu
  • Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
  • Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego
  • Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej
  • Wydział Inżynierii Lądowej Politechnika Krakowska
  • Akademia Medycznych i Społecznych Nauk Stosowanych w Elblągu
  • Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
  • Akademia Nauk Stosowanych im. H. Cegielskiego w Gnieźnie, Uczelnia Państwowa
  • Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
  • Uczelnia Społeczno - Medyczna w Warszawie
  • Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
  • Uniwersytet Morski w Gdyni
  • Warszawska Wyższa Szkoła Biznesu
  • Wydział Nauk o Polityce i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Opolskiego
  • Wyższa Szkoła Prawa we Wrocławiu
  • Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
  • Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Targu
  • Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
  • Uczelnia Łazarskiego w Warszawie
  • Akademia Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu
  • Bydgoska Szkoła Wyższa
  • Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie
  • Międzynarodowa Akademia Nauk Stosowanych w Łomży
  • Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu, Filia w Szczawnie-Zdroju
  • Powiślańska Szkoła Wyższa Filia w Kościerzynie
  • Wojskowa Akademia Techniczna im. J. Dąbrowskiego w Warszawie
  • Wrocławska Akademia Biznesu w Naukach Stosowanych
  • Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie
  • Politechnika Świętokrzyska w Kielcach
  • Collegium Humanum w Warszawie
  • Warszawska Uczelnia Ekonomiczna
  • Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
  • Collegium Humanum w Szczecinie
  • Akademia Mazowiecka w Płocku
  • Uczelnia Techniczno-Handlowa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie
  • Uniwersytet w Siedlcach
  • Akademia Śląska w Katowicach
  • Wszechnica Polska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie
  • WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa
  • Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
  • Politechnika Morska w Szczecinie
  • Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu w Bydgoszczy
  • Uniwersytet Rzeszowski
  • Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego
  • Uniwersytet Szczeciński
  • Gdańska Szkoła Wyższa
  • Uniwersytet Ignatianum w Krakowie
  • Akademia Zamojska
  • Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania w Łodzi
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
  • VIAMODA Szkoła Wyższa w Warszawie
  • Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
  • Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych w Warszawie
  • Akademia Nauk Stosowanych im. Stanisława Staszica w Pile
  • Collegium Humanum w Gdańsku
  • Akademia Tarnowska
  • Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
  • Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
  • Powiślańska Szkoła Wyższa Filia w Toruniu
  • Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego w Gdyni
  • Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie
  • Górnośląska Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości im. K.Goduli w Chorzowie
  • Akademia Nauk Stosowanych TWP w Szczecinie
  • Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu w Łodzi
  • Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
  • Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie
  • Collegium Polonicum w Słubicach, UAM w Poznaniu
  • Uniwersytet Łódzki Wydział Zarządzania
  • Niepubliczna Wyższa Szkoła Medyczna we Wrocławiu
  • Wydział Fizyki, Uniwersytet w Białymstoku
  • Akademia Pożarnicza w Warszawie
  • Wyższa Szkoła Logistyki w Poznaniu
  • Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
  • Uniwersytet Medyczny w Łodzi
  • Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
  • Europejska Uczelnia Społeczno-Techniczna im. Roberta Schumana, Wydział w Warszawie
  • Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
  • Uniwersytet SWPS Katowice
  • Powiślańska Szkoła Wyższa Filia w Gdańsku
  • Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej