Policjant
Policjant to funkcjonariusz powołany do ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Wykrywa przestępstwa kryminalne i zapobiega im, poszukuje osób zaginionych i ściga osoby poszukiwane, wykonuje zadania zmierzające do utrzymania bezpieczeństwa publicznego w sytuacjach ekstremalnych, takich jak: zagrożenie lub naruszenie porządku i bezpieczeństwa publicznego, klęski żywiołowe lub katastrofy. Zwalcza terroryzm, unieszkodliwia osoby i grupy terrorystyczne. Wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku na drogach publicznych, terytorialnych wodach morskich i śródlądowych, na terenie lotnisk oraz obszarach kolejowych.
Zróżnicowanie stanowisk w policji jest bardzo znaczne. Wśród policjantów są pracownicy liniowi, mający bezpośrednio do czynienia z przestępcami, technicy, analitycy, specjaliści informatycy. Wszystkich łączy działanie o podobnym charakterze, czyli zapobieganie i walka z przestępczością oraz ochrona tzw. porządku publicznego.
Cechy osobowościowe oraz indywidualne predyspozycje przyszłych policjantów uzależnione są od wymogów związanych z danym stanowiskiem. Wynika to w faktu, iż w policji można należeć do różnych pionów: oddziałów prewencji, antyterrorystycznych, do policji kryminalnej, policji ruchu drogowego lub policji specjalistycznej (np. wodnej, kolejowej czy gospodarczej).
Dla kogo zawód?
Najważniejsze są wymogi formalne: obywatelstwo polskie, nieskazitelna postawa moralna, posiadanie pełni praw publicznych, niekaralność. Nie można być członkiem partii politycznej. Kandydat do pracy w policji musi być sprawny fizycznie i zdolny psychicznie do służby w formacjach uzbrojonych.
Wymaga się też pewnego poziomu wykształcenia. W przypadku stopnia oficerskiego wymogiem jest ukończenie studiów wyższych. Najwyżej cenione jest wykształcenie prawnicze bądź administracyjne, ale do pracy w policji może być przyjęty absolwent każdej uczelni pod warunkiem, że spełnia wymogi formalne i zaliczy testy psychofizyczne. Niezależnie od wykształcenia, trzeba później ukończyć liczne wewnętrzne szkolenia lub studia policyjne.
Status społeczny policjanta
W różnych środowiskach zawód policjanta postrzegany bywa różnie. W małych miejscowościach policjant jest osoba znaną, szanowaną, swego rodzaju autorytetem. Inaczej patrzy się na policjantów w dużych aglomeracjach. Mundur policjanta z jednej strony wzbudza szacunek i respekt, z drugiej jednak niefortunne akcje policyjne czy afery korupcyjne, zwłaszcza nagłaśniane medialnie, bywają niejednokrotnie przyjmowane przez społeczeństwo krytycznie.
Jak zostać policjantem?
Możliwości jest kilka. Kandydat na policjanta może najpierw zostać przyjęty do służby i zacząć pracę oraz szkolenia lub też może ukończyć studia cywilne i dopiero wtedy pomyśleć o karierze w policji.
Przyszły policjant może ukończyć studia w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie i dzięki temu zająć eksponowane stanowisko w służbie. Każdy kandydat musi posiadać świadectwo dojrzałości, mieć pozytywną opinię służbową, a w roku ubiegania się o przyjęcie na studia nie przekroczyć 36 roku życia. Dla policjantów istnieje też inny warunek: odbycie przeszkolenia na poziomie przynajmniej podoficerskim albo złożenie egzaminu podoficerskiego.
Najważniejszą rolę w programie studiów odgrywają dziedziny wiedzy i umiejętności niezbędne w służbie oficera policji na różnych stanowiskach. Można je umownie określić jako zawodowe lub specjalistyczne. Należą do nich przede wszystkim techniki kryminalistyczne, teoria pracy operacyjno--rozpoznawczej, techniki operacyjne, taktyka zwalczania przestępczości pospolitej, gospodarczej oraz zorganizowanej, kryminologia, prewencja, prewencja kryminalna, bezpieczeństwo ruchu drogowego, łączność, organizacja i kierowanie w policji, organizacja działań specjalnych policji oraz szkolenie strzeleckie.
Policjant musi też poznać procedury administracyjne i prawne. Dlatego spora część programu to dyscypliny prawnicze: prawo karne materialne, prawo karne procesowe, prawo wykroczeń, prawo administracyjne, tzw. prawo policyjne (obejmuje ono zagadnienia organizacji i zadań policji, uprawnień policjanta oraz stosunku służbowego), prawo konstytucyjne, organizacja ochrony prawnej, prawo cywilne i gospodarcze, prawo międzynarodowe czy ochrona praw człowieka.
Dodatkiem do studiów policyjnych są tzw. dyscypliny pomocnicze, m.in. informatyka i statystyka, komunikacja społeczna, języki obce, wychowanie fizyczne, udzielanie pierwszej pomocy, budowa i obsługa pojazdów wraz z nauką jazdy czy organizacja pracy biurowej. Nieodłączną częścią studiów zawodowych są praktyki, polegające na pełnieniu służby pod nadzorem opiekuna w jednostkach terenowych policji.
Gdzie do pracy?
Pracodawcą dla policjanta jest policja państwową. Możliwości samorealizacji jest wiele, jako że policja posiada różne piony, do których przyporządkowani są odpowiedni specjaliści. W pionie kryminalnym są to stanowiska dochodzeniowe, śledcze, operacyjne, rozpoznawcze, techniczno-kryminalistyczne czy techniczno-operacyjne. W policji gospodarczej bada się przestępstwa, wymagające wiedzy ekonomicznej, gospodarczej i bankowej. Możliwości awansu pozwalają osiągać stopnie służbowe w grupach szeregowych, podoficerów, aspirantów i oficerów.
Policjanci zainteresowani dodatkowo pracą negocjatorów mogą ukończyć specjalistyczne szkolenie z tego zakresu.
Zarobki policjantów
Na początek policjanci niższego szczebla zarabiają około 2200 zł. Komendanci najniższych szczebli otrzymują wynagrodzenia rzędu 3500 - 4500 zł, średniego szczebla około 5500 - 6000 zł. Dostają też raz w roku dodatek mundurowy (około 2000 zł) oraz trzynastkę.