Olimpiady przedmiotowe przepustką na studia, czyli kto nie musi zdawać matury

Organizatorami olimpiad są szkoły średnie, uczelnie, instytucje naukowe, fundacje, stowarzyszenia.

Olimpiady obejmują praktycznie zawsze trzy etapy. Pierwszy – szkolny – wyłania najlepszych w danej tematyce uczniów, którzy następnie biorą udział w konkursie okręgowym. Ostatni etap, tzw. centralny dotyczy tylko finalistów. Osoby, które się do niego zakwalifikują uzyskują automatycznie 100% punktów z przypisanego danej olimpiadzie przedmiotu maturalnego.

Które konkursy są honorowane?

Lista olimpiad wraz z nazwami organizatorów jest publikowana na stronach resortu edukacji. Obecnie zwolnienia z wybranych przedmiotów maturalnych (wymienionych poniżej) lub przepustkę na studia gwarantują wyniki szczebla centralnego następujących olimpiad:

1. Olimpiada Matematyczna, Stowarzyszenie na Rzecz Edukacji Matematycznej w Warszawie – matematyka
2. Olimpiada Literatury i Języka Polskiego, Instytut Badań Literackich PAN – język polski
3. Olimpiada Informatyczna, Fundacja Rozwoju Informatyki w Warszawie – informatyka
4. Olimpiada Języka Angielskiego, Wyższa Szkoła Języków Obcych im. Samuela Lindego w Poznaniu – język angielski
5. Olimpiada Języka Niemieckiego, Wyższa Szkoła Języków Obcych im. Samuela Lindego w Poznaniu – język niemiecki
6. Olimpiada Języka Rosyjskiego*, Uniwersytet Warszawski, Wydział Lingwistyki – język rosyjski
7. Olimpiada Języka Francuskiego, PROF – EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka – język francuski
8. Olimpiada Języka Białoruskiego, Uniwersytet Warszawski – Katedra Białorutenistyki – język białoruski
9. Ogólnopolska Olimpiada Historyczna, Polskie Towarzystwo Historyczne w Warszawie – historia
10. Olimpiada „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego”**, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Centralna Biblioteka Wojskowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie – historia
11. Olimpiada Języka Łacińskiego, Polskie Towarzystwo Filologiczne w Warszawie – język łaciński i kultura antyczna
12. Olimpiada z Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym, Uniwersytetu Warszawski – wiedza o społeczeństwie
13. Olimpiada Biologiczna, Polskie Towarzystwo Przyrodników w Krakowie - biologia
14. Olimpiada Chemiczna, Polskie Towarzystwo Chemiczne w Warszawie - chemia
15. Olimpiada Filozoficzna, Polskie Towarzystwo Chemiczne w Warszawie - filozofia
16. Olimpiada Geograficzna, Polskie Towarzystwo Geograficzne w Warszawie – geografia
17. Olimpiada Fizyczna, Polskie Towarzystwo Fizyczne w Warszawie – fizyka
18. Olimpiada Artystyczna, Stowarzyszenie Przyjaciół Olimpiady Artystycznej w Warszawie – historia sztuki lub historia muzyki.

* przeprowadzana do roku szkolnego 2018/2019

** dotyczy finalistów i laureatów od roku szkolnego 2017/2018

Olimpiada nie zwalnia z całej matury

Bezwzględnym warunkiem rekrutowania na studia jest posiadane świadectwa maturalnego. Laureat czy finalista olimpiady uzyskuje 100% punktów z jednego przedmiotu przypisanego danemu konkursowi. Musi zatem przystąpić do matury i uzyskać gwarantujący zdanie poziom punktów z pozostałych przedmiotów obowiązkowych. W przeciwnym razie w ogóle nie będzie mógł zostać studentem.

Osiągnięcia w olimpiadach są teoretycznie uznawane bez ograniczeń czasowych, więc jeśli zostało się laureatem lub finalistą będąc w klasie drugiej szkoły ponadpodstawowej, sukces ten można wykorzystać w terminie matury (uzyskując automatycznie 100% punktów z danego przedmiotu). Nieco inaczej sytuacja wygląda w odniesieniu do rekrutacji na studia. Z czasem mogą zmienić się zasady uwzględniania osiągnięć, poza tym uczelnie mogą wprowadzać ograniczenia czasowe ich honorowania - koniecznie trzeba się więc zapoznać ze szczegółowymi regulaminami rekrutacyjnymi, aby nie stracić swoich przywilejów.

Zasady przyjmowania olimpijczyków

Na odmiennych zasadach przyjmowani są laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych. Jak już wspomniano, uzyskują oni 100% punktów maturalnych z przedmiotu przypisanego do „ich” olimpiady. To ogromny sukces i przywilej – prawdę mówiąc nielicznym udaje się uzyskać taki wynik na maturze. Jeśli to jedyny przedmiot uwzględniany w rekrutacji – kandydat otrzymuje maksymalną liczę punktów i automatycznie zostaje studentem.

Jeżeli jednak punktowane są inne, dodatkowe przedmioty – finaliści (uczestnicy etapu centralnego, niezależnie od ostatecznego miejsca) uzyskują punkty zgodnie z wynikami uzyskanymi na maturze z pozostałych wymaganych przedmiotów i zajmują odpowiednie pozycje na liście rankingowej.

Na zdecydowanie preferencyjnych warunkach przyjmowani są laureaci olimpiad. Zwycięzcy otrzymują maksymalny wynik rekrutacyjny i zajmują pierwsze miejsce na liście osób przyjętych.

To ogólna reguła, zawsze należy sprawdzać szczegółowe zasady przyjmowania finalistów i laureatów w uchwałach rekrutacyjnych konkretnych uczelni. Może się również zdarzyć, że jakaś uczelnia wszystkich kandydatów zakwalifikowanych do ostatniego etapu olimpiady potraktuje jako laureatów – są to indywidualne ustalenia szkół wyższych.

Poza tym kandydaci muszą spełnić wszystkie inne wymogi formalne: złożyć zgłoszenie na studia, dokonać opłaty rekrutacyjnej, uzupełnić dane dotyczące osiągnięcia i ostatecznie okazać dokument potwierdzający je.

Olimpiada – podobnie jak każdy inny sprawdzian czy egzamin – to duże wyzwanie intelektualne, któremu, co zrozumiałe, towarzyszy stres. Choć uczestnikami są nieprzypadkowi uczniowie, presja wagi konkursu może spowodować, że noga się powinie, czy po prostu będą lepsi od nas. Niepowodzenie na olimpiadzie nie odbiera szansy na 100% punktów z danego przedmiotu na maturze, a sam udział w takim konkursie to już wielkie wyróżnienie.