Dyspozytor lotniczy
Dyspozytor lotniczy (ang. flight dispatcher) to zawód dla osób, które marzą o pracy w branży lotniczej, a z różnych powodów nie mogą pracować w powietrzu, czy to jako piloci, czy personel pokładowy. To profesja także dla tych, którzy nie spełniają wyśrubowanych warunków na stanowisko kontrolera ruchu lotniczego.
Zawód dyspozytora lotów nie jest może tak medialny, jak inne zawody lotnicze, jednak może dawać równie wiele satysfakcji, w tym finansowej. W Polsce profesja ta nie jest bardzo rozpowszechniona, ale patrząc na szybki rozwój sektora lotniczego i zapotrzebowanie na jego usługi, coraz więcej dyspozytorów lotniczych będzie potrzebnych.
Jak wygląda praca dyspozytora lotów?
Dyspozytor lotów, jak wskazuje nazwa, zajmuje się szeroko pojętym planowaniem lotu. Główne zadania na tym stanowisku to:
- stworzenie planu lotu,
- wyznaczenie lotniska docelowego i lotnisk zapasowych,
- sprawdzenie, czy na planowanej trasie nie ma jakiś ograniczeń,
- sprawdzenie warunków meteorologicznych,
- obliczenie podstawowych parametrów lotu i ilości paliwa,
- przygotowanie dokumentacji dla załogi (na podstawie tej dokumentacji są podejmowane przez kapitana decyzje w trakcie lotu),
- monitorowanie przebiegu lotu i w razie potrzeby wsparcie załogi w nieprzewidzianych sytuacjach.
Każda linia lotnicza zatrudnia własnych dyspozytorów albo zatrudniani są oni w zewnętrznych działach operacyjnych, z usług których korzystają np. mniejsze linie. Dyspozytor pełniący dyżur podejmuje także działania mające na celu optymalizację lotu w tym np. redukowanie powstałych opóźnień lub prowadzenie lotu trasą alternatywną, jeżeli uzasadnione jest to ekonomicznie. W przypadku opóźnień lotów do zadań dyspozytora należy zapewnienie wsparcia logistycznego dla załogi i pasażerów (hotele, transporty i inne świadczenia).
Dyspozytorzy pracują zazwyczaj na 8-godzinnych dyżurach.
Kto może zostać dyspozytorem lotów?
Aby zostać dyspozytorem lotu wystarczy wykształcenie średnie, ukończone 18 lat i znajomość języka angielskiego. Należy także uzyskać licencję dyspozytora lotniczego (chyba że ma się udokumentowane doświadczenie na odpowiednich, określonych w przepisach stanowiskach w branży lotniczej). O licencję mogą się starać osoby korzystające z pełni praw publicznych i braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu.
Licencję można uzyskać biorąc udział w egzaminie państwowym ULC na Licencję Dyspozytora Lotniczego. Przed przystąpieniem do egzaminu warto zapisać się na szkolenie, które składa się z dwóch etapów: teoretycznego i praktycznego. Na części teoretycznej omawiane są zagadnienia wymagane na egzaminie m.in. prawo lotnicze, zasady i procedury kontroli ruchu lotniczego, ogólną wiedzę o statkach powietrznych, planowanie i monitorowanie lotu, zagadnienia z meteorologii i nawigacji. Natomiast szkolenie praktyczne umożliwia zdobycie praktyki poprzez ćwiczenia z zastosowaniem wiedzy zdobytej podczas części teoretycznej.
Aby utrzymać licencję, egzamin praktyczny należy powtarzać co 5 lat.
Ważne cechy, którymi powinien odznaczać się dyspozytor lotów to opanowanie, dokładność, doskonała organizacja własnej pracy, odporność na stres i poczucie odpowiedzialności.
Zarobki dyspozytora lotów
Dyspozytor lotniczy zarabia przeciętnie ponad 10 000 złotych. Ponadto może liczyć na świadczenia pozapłacowe, w tym bilety lotnicze w ramach siatki połączeń swojej linii.