Włochy

Uniwersytety Italii kuszą poziomem, klimatem i kulturą. Ich historia jest niemal tak samo długa, jak historia Europy, bo na Półwysep Apeniński po naukę jeździło się już setki lat temu.

System nauki i szkolnictwa wyższego

Włoski system szkolnictwa wyższego dzieli się na dwa sektory: uniwersytecki i pozauniwersytecki. W skład tego pierwszego wchodzi 89 uczelni, w tym 58 państwowych uniwersytetów, 17 uniwersytetów niepaństwowych, dwie uczelnie dla obcokrajowców, sześć szkół wyższych oferujących studia podyplomowe oraz sześć uczelni kształcących przez internet.

Sektor pozauniwersytecki obejmuje m.in. wyższe szkoły artystyczne (tzw. system Afam - Sistema dell’Alta formazione artistica e musicale), językowe, techniczne oraz wojskowe i dyplomatyczne.

Kierunki nauczane na włoskich uniwersytetach podzielono na pięć zasadniczych grup. To nauki o zdrowiu, humanistyczne (m.in. artystyczne), ścisłe, społeczne i technologiczne. Nauka w szkołach wyższych podzielona jest na studia I, II i III stopnia. Te pierwsze, zwykle 3-letnie, kończą się zdobyciem tytułu licencjata (laurea di 1° livello), te drugie, najczęściej 2-letnie, pozwalają uzyskać tytuł magistra - laurea di 2° livello/laurea magistrale. Zarówno po studiach I, jak i II stopnia można wybrać się na co najmniej roczne studia specjalistyczne, po których uzyskuje się odpowiednio tytuły master di 1° livello oraz master di 2° livello. Kto ma tytuł magistra, może spróbować swoich sił na studiach III stopnia, doktoranckich, kończących się otrzymaniem tytułu doktora (dottore di ricerca) albo - po kierunkach zawodowych - specjalisty (diploma di specializzazione di 2° livello). Kształcenie w dziedzinach sztuk pięknych i muzyki (system Afam) kończy się uzyskaniem diploma accademico di 1° livello (I stopień) oraz diploma accademico di 2° (II stopień). Medycyna, stomatologia, weterynaria i farmacja we Włoszech nauczane są w cyklu zintegrowanym, łączącym studia I i II stopnia (tzw. ciclo unico - corsi di laurea specialistica/ corsi di laurea magistrale). Nauka trwa 5-6 lat.

Rekrutacja - wymagania i formalności

Warunkiem podjęcia studiów I stopnia jest ukończenie szkoły średniej i złożenie odpowiednich dokumentów. Pierwsze kroki należy skierować do ambasady lub konsulatu Republiki Włoskiej w Polsce, gdzie należy złożyć wymagane dokumenty (m.in. przetłumaczone świadectwa). Włoska placówka wystawia następnie dichiarazione di valore - zaświadczenie o uznaniu dyplomów, z którym można już udać się na wybraną uczelnię. Szczegółowe informacje o zasadach rekrutacji (niestety, tylko po włosku) znajdują się na stronie www.studiare-in-italia.it.

Zwykle uczelnie przyjmują dokumenty rekrutacyjne we wrześniu i październiku, na kierunki medyczne zaś wczesną wiosną. Zdecydowana większość uczelni nie organizuje dodatkowych egzaminów, można się ich spodziewać tylko na szczególnie obleganych kierunkach. Obowiązkowe egzaminy państwowe obowiązują przy zdawaniu na architekturę, medycynę, stomatologię i weterynarię. Na Uniwersytecie Sapienza w Rzymie egzaminy rozpoczynają się 1 września, na medycynę organizowane są zwykle w kwietniu.

Znajomość języka, certyfikaty

By podjąć studia na włoskich uczelniach zwykle konieczne jest zdanie egzaminu z tego języka. Wyłączeni z tego obowiązku są m.in. posiadacze certyfikatów CILS (Certificazione di Italiano come Lingua Straniera) lub PLIDA (Progetto Lingua Italiana Dante Alighieri). Rzymska Sapienza wymaga znajomości języka na poziomie B2, niektóre inne uczelnie żądają jednak certyfikatów C1 lub C2. W nauce języka i zdobyciu certyfikatu pomóc może m.in. Włoski Instytut Kultury w Warszawie, który organizuje specjalne egzaminy. We Włoszech miejscowego języka można nauczyć się m.in. w ośrodkach w Perugii i Sienie. Dodatkowe informacje znaleźć można na stronie włoskiego Ministerstwa Edukacji, Szkolnictwa Wyższego i Nauki. Liczba kierunków nauczanych w języku angielskim jest stosunkowo niewielka. Jeśli wybierzesz jeden z nich, również będziesz musiał udowodnić znajomość języka. Uczelnie honorują certyfikaty TOEFL i IELTS, liczba wymaganych punktów na egzaminach różni się w zależności od kierunku.

Pozwolenie na pobyt we Włoszech

By wjechać do Włoch wystarczy paszport lub dowód osobisty. Jeśli przyjechałeś na dłużej, masz osiem dni na zameldowanie się na lokalnym posterunku policji (Questura) i wypełnienie stosownego formularza (dichiarazione di presenza). Jeśli o tym zapomnisz, możesz mieć spore problemy z zarejestrowaniem stałego pobytu. Tę formalność musisz załatwić, jeśli zechcesz pozostać we Włoszech przez okres dłuższy niż 90 dni. Potwierdzenie pobytu załatwisz w lokalnym biurze meldunkowym (Anagrafe). Urzędnicy poproszą cię o przestawienie dowodu tożsamości oraz określenie celu pobytu – wystarczy im pokazać zaświadczenie o przyjęciu na studia, dowód ubezpieczenia zdrowotnego i oświadczenie o posiadaniu wystarczających środków finansowych, pozwalających na samodzielnie życie we Włoszech.

Koszty studiów i zakwaterowania

Nauka jest płatna, a wysokość opłat ustalają uczelnie. Czesne na publicznych uczelniach wynosi zwykle od 850 do 1000 euro za rok studiów I stopnia, a więc dla Polaków nie powinno być szczególną barierą. Specjalistyczne studia II stopnia są dużo droższe, podobnie jak nauka w uczelniach prywatnych. Większość włoskich uczelni nie ma akademików, warto jednak zgłosić się do prowadzonych przez nie Biur Zakwaterowania (Housing Offices). Znajdziesz tam oferty wynajmu mieszkań na wolnym rynku i dowiesz się, w jaki sposób bezpiecznie podpisać umowę. Wynajęcie małego mieszkania we Włoszech kosztuje od 300 do 1000 euro miesięcznie, w zależności od miasta. Jeśli skorzystasz z tanich stancji dla studentów, na przeżycie miesiąca we Włoszech powinno ci wystarczyć 1000 euro. Za 1500 euro będziesz jednak żył dużo swobodniej, szczególnie w dużych miastach na północy Włoch. Litr mleka we Włoszech kosztuje ok. 1,2 euro, kilogram kurczaka 8-10 euro, woda mineralna 50-80 eurocentów, obiad w fast-foodzie 5,5 euro, bilet kolejowy z Mediolanu do Rzymu 38-47 euro, a metro w Rzymie - 1 euro. Obsługą studentów zajmuje się sieć agencji EDISU (Ente per il Diritto allo Studio Universitario). Prowadzą one studenckie restauracje, pomagają w znalezieniu zakwaterowania, uzyskaniu ulg transportowych czy dostępie do bibliotek, ułatwiają również uzyskani wsparcia finansowego.

Życie studenckie

Rok szkolny podzielony jest na dwa semestry: pierwszy zaczyna się we wrześniu lub październiku i trwa do stycznia lub lutego, drugi kończy się w czerwcu. Zwykle oba składają się z 14 tygodni nauki i 6-tygodniowych sesji egzaminacyjnych. Skala ocen na egzaminach (zwykle ustnych) sięga od 0 do 30 punktów, by zdać, trzeba uzyskać co najmniej 18 oczek. Czas poza murami uczelni możecie poświęcić na delektowanie się wyborną włoską kuchnią, zwiedzanie, nawiązywanie znajomości i odkrywanie uroków tego pięknego kraju.

Stypendia

Zagranicznym studentom przysługują takie same prawa ubiegania się o pomoc finansową, jak Włochom. Formalnościami zajmują się uczelniane biura EDISU (Ente per il Diritto allo Studio Universitario). Szczegółowy poradnik, jak ubiegać się o wsparcie finansowe we Włoszech znajdziesz na stronie www.wlochy.edu.pl. Więcej informacji na www.iiccracovia.esteri.it

Praca dla studenta

By podjąć zatrudnienie, nie potrzebujesz żadnych zezwoleń. Twój pracodawca powinien jednak poinformować lokalną administrację, że dał pracę obcokrajowcowi. Koniecznymi warunkami będą znajomość włoskiego, założenia konta w banku i załatwienie formalności w urzędzie skarbowym.