Matura rozszerzona język polski
Egzamin maturalny z języka polskiego na poziomie rozszerzonym to jeden z tzw. przedmiotów dodatkowych, zdawany tylko w części pisemnej. Nie ma obowiązku zdawania tego przedmiotu na poziomie rozszerzonym – to wybór maturzysty. Wynik egzaminu nie ma również wpływu na fakt zdania matury. Jak wygląda matura rozszerzona z języka polskiego? Co podlega ocenie? Więcej na ten temat w poniższym artykule.
Matura – przedmioty obowiązkowe
Maturzyści obowiązkowo podchodzą do egzaminu pisemnego z:
- języka polskiego na poziomie podstawowym
- matematyki na poziomie podstawowym
- języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym
oraz ustnego, zdawanego bez wskazywania poziomu z:
- języka polskiego
- języka obcego nowożytnego.
Zatem język polski na poziomie rozszerzonym znajduje się w grupie przedmiotów dodatkowych. Nie ma obowiązku zdawania go na egzaminie. To wybór najczęściej osób, które planują rekrutować na kierunki, gdzie wynik z tej części matury decyduje o przyjęciu na studia.
Matura rozszerzona język polski
Matura rozszerzona z języka polskiego w formule 2023 została ograniczona do jednego zadania, jakim jest napisanie wypracowania.
Na rozwiązanie wszystkich zadań w tej części egzaminu przewidziano 210 minut.
Zadaniem zdającego jest przygotowanie pisemnej wypowiedzi na wybrany temat, nie krótszej niż 500 wyrazów.
Każdy temat wymaga odwołania się do obowiązkowej lektury szkolnej.
Zdający może uzyskać maksymalnie 35 pkt.
Lektury obowiązkowe
Zdających maturę z języka polskiego na poziomie rozszerzonym obowiązuje znajomość lektur i utworów poetyckich przewidzianych dla poziomu podstawowego:
- Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana
- Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja Homer, Iliada (fragmenty)
- Sofokles, Antygona
- Lament świętokrzyski (fragmenty)
- Legenda o św. Aleksym (fragmenty)
- Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)
- Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty)
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty)
- Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty)
- Dante Alighieri, Boska Komedia (fragmenty)
- Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich
- Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty)
- Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty)
- William Szekspir, Makbet
- Molier, Skąpiec
- Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod, Dziady cz. III
- Juliusz Słowacki, Kordian
- Bolesław Prus, Lalka
- Eliza Orzeszkowa, Gloria victis
- Henryk Sienkiewicz, Potop
- Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara
- Stanisław Wyspiański, Wesele
- Stefan Żeromski, Przedwiośnie
- Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli
- Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat
- Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem
- Albert Camus, Dżuma
- George Orwell, Rok 1984
- Sławomir Mrożek, Tango
- Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą „Edek” (z tomu
- Prawo prerii)
- Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych)
- Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie)
- Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach)
- Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: bajki Ignacego Krasickiego, Dziady cz. II i Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Balladyna Juliusza Słowackiego
oraz dodatkowo:
- Homer, Odyseja (fragmenty)
- Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty)
- Platon, Państwo (fragmenty)
- św. Augustyn, Wyznania (fragmenty)
- św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty)
- Michel de Montaigne, Próby (fragmenty)
- William Szekspir, Hamlet
- Juliusz Słowacki, Lilla Weneda
- Zygmunt Krasiński, Nie-Boska Komedia
- realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary)
- Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa
- Franz Kafka, Proces (fragmenty)
- Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy
- Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe
- Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa
- Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania
Utwory poetyckie i inne utwory, których znajomość treści nie będzie sprawdzana na maturze:
- Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki)
- Cyprian Kamil Norwid, Bema pamięci żałobny – rapsod, Fortepian Szopena, Czarne kwiaty (fragmenty), Promethidion (fragmenty)
- wybrane wiersze następujących poetów: Józefa Czechowicza, Tadeusza Gajcego, Mirona Białoszewskiego
- wybrane eseje następujących autorów: Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, Zygmunta Kubiaka, Jarosława Marka Rymkiewicza (co najmniej po jednym utworze)
Niektóre zadania mogą bazować na tekstach źródłowych będących utworami poetyckimi, nie wymienionymi w wykazie lektur. Nie będą one sprawdzały znajomości tych utworów, jedynie umiejętność odczytywania tego typu tekstów.
Z kolei w wypracowaniu zdający może odwołać się do dowolnego utworu poetyckiego, także do lektur obowiązkowych wskazanych w podstawie programowej dla zakresu podstawowego i rozszerzonego, nieujętych w wymaganiach egzaminacyjnych, tj.:
Poziom podstawowy
- William Szekspir, Romeo i Julia
- Ignacy Krasicki, wybrane satyry
- Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność
- Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu
- Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień)
- Stefan Żeromski, Rozdzióbią nas kruki, wrony...
- Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)
- Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty)
- Antoni Libera, Madame
- Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty)
- Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: Zemsta Aleksandra Fredry
Poziom rozszerzony
- Arystofanes, Chmury
- Wergiliusz, Eneida (fragmenty)
- François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty)
- Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki)
- Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie
- Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku
Matura rozszerzona język polski - zasady punktacji
Łącznie za egzamin pisemny z języka polskiego na poziomie rozszerzonym można uzyskać 35 pkt.
W ocenie wypracowania punkty przydzielane są w czterech kryteriach głównych:
- spełnienie formalnych warunków polecenia (od 0 do 1 pkt)
- kompetencje literackie i kulturowe (od 0 do 16 pkt)
- kompozycja wypowiedzi, w tym struktura, spójność i styl wypowiedzi (od 0 do 7 pkt)
- język wypowiedzi, w tym zakres i poprawność środków językowych, poprawność ortograficzna i poprawność interpunkcyjna (od 0 do 11 pkt)
Wynik matury rozszerzonej z języka polskiego nie decyduje o zdaniu matury lub nie. Uzyskana liczba punktów odnotowywana jest na świadectwie i może mieć wpływ na przebieg rekrutacji na te kierunki studiów, gdzie uwzględniane są wyniki uzyskane na maturze z języka polskiego zdawanego na poziomie rozszerzonym.
Kiedy matura i wyniki?
Termin egzaminu maturalnego w części pisemnej na poziomie rozszerzonym a także terminy innych egzaminów sprawdzaj w Kalendarzu Maturzysty.
Dostanę się na studia?
Warunkiem przystąpienia do rekrutacji do szkół wyższych jest oczywiście posiadanie świadectwa dojrzałości.
Od tego, jakie uzyska się wyniki, zależy powodzenie podczas naboru na poszczególne kierunki studiów. Dowiedz się więcej o progach punktowych.
Jeżeli nie wiesz, na jaki kierunek studiów się zdecydować - polecamy zapoznać się z Poradnikiem dla Maturzysty.
Zobacz różne Typy studiów dostępne w Polsce.
Poznaj oferowane przez uczelnie Kierunki studiów.
Sprawdź Miasta akademickie wraz z ofertą edukacyjną.
Wyszukiwarka uczelni, kierunków, typów studiów dostępna jest w sekcji Baza Uczelni
Zaplanuj na przyszłość Studia podyplomowe