Ustna matura z języka polskiego, czyli jak oczarować komisję?
Obowiązkowy egzamin ustny z języka polskiego zdają wszyscy maturzyści na tym samym poziomie.
Składa się on z dwóch części: zadania dotyczącego lektury obowiązkowej oraz zagadnień związanych z literaturą, kulturą i językiem.
Egzamin ustny z języka polskiego trwa 30 minut (z czego pierwszych 15 minut to czas na przygotowanie, a następnie wygłoszenie wypowiedzi oraz rozmowa z zespołem egzaminującym) i sprawdza przede wszystkim umiejętność komunikacji werbalnej oraz umiejętność organizowania warsztatu pracy.
Maturzysta losuje zestaw zawierający dwa zadania. Pierwsze dotyczy jednej z lektur obowiązkowych i i pochodzi z tzw. puli pytań jawnych. Są one dostępne, pozwalają wcześniej przygotować wypowiedź zgodnie z zawartym poleceniem. Sprawdź obowiązującą listę pytań jawnych.
Drugie zadanie odnosi się do zagadnień związanych z literaturą, kulturą i językiem. Może zawierać – oprócz polecenia – tekst literacki, tekst kultury, tekst ikonograficzny lub jego fragment.
Musisz wiedzieć, że przez komisję będziesz postrzegany w sposób całościowy. Nauczyciele słuchają nie tylko tego, co mówisz, ale także w jaki sposób się wypowiadasz. Ogromną część komunikatów odbierana jest przecież zmysłem wzroku. Dlatego odpowiednią uwagę należy poświęcić komunikacji niewerbalnej, wyrażającej się m.in. poprzez gest, mimikę, mowę ciała.
Zrób doskonałe wrażenie
Aby świetnie wypaść w oczach komisji, wystarczy pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Miej świadomość, że komisja ma zaledwie kilkanaście minut, by poznać treści i materiały, nad którymi pracowałeś długie tygodnie czy miesiące.
To, co powiesz na początku oraz na końcu jest szczególnie ważne. Błędy popełnione we wstępie i zakończeniu trudno jest naprawić. Z psychologicznego punktu widzenia, członkowie komisji ze zdwojona uwagą zapamiętaja właśnie to, co zostało zaprezentowane na początku oraz w zakończeniu.
Porzuć rozwlekłość, postaw na konkret. Nie bój się stawiać pytań retorycznych, odwoływać do cytatów, bieżących komentarzy. Jeśli temat na to pozwala, możesz wzmocnić i uatrakcyjnić wypowiedź obrazem (fragment filmu, reprodukcja, prezentacja multimedialna).
Mów obrazowo. Porzuć sztampę, wpleć w swoją wypowiedź dowcipna uwagę czy dygresyjkę. Nie odbiegaj od założonego schematu wystąpienia, aby się nie pogubić i nie zapomnieć o jakiejś ważnej części prezentacji.
Jak dobrze wypaść na ustnej maturze
Twoje wystąpienie będzie dobre, jeśli:
- gruntownie opanujesz merytoryczne zagadnienia
- dobrze przygotujesz się psychiczne do wystąpienia
- zaprezentujesz przemyślany wstęp i zakończenie
- właściwie przedstawisz tezę, argumenty, przykłady, materiały dodatkowe
- opanujesz zasady właściwej emisji głosu i stosownej ekspresji
- odpowiednio zapanujesz nad mową ciała oraz gestykulacją
- będziesz wyglądać schludnie, zadbasz o miłą prezencję
- nawiążesz porozumienie z komisją
Większość ludzi przed publicznym wystąpieniem czuje stres i poddenerwowanie. Trema jest rzeczą naturalną. Mija zwykle po pierwszych zdaniach wygłoszonej prezentacji. Jeśli sam przygotujesz własne wystąpienie, przećwiczysz jego wygłoszenie kilka razy w domu przed lustrem lub znajomą osobą, to z pewnością świetnie poradzisz sobie przed komisją.
Uspokojeniu skołatanych myśli i poprawie samopoczucia z pewnością dobrze przysłuży się długi spacer w przededniu egzaminu, relaksująca kąpiel i sen.
Za co punkty na ustnej maturze?
Egzamin jest oceniany według kryteriów jednakowych w całym kraju.
Za egzamin ustny z języka polskiego można uzyskać maksymalnie 30 punktów.
Punkty przyznawane są w czterech kryteriach:
- aspekt merytoryczny wypowiedzi monologowych w zadaniach 1. i 2. (od 0 do 16 pkt)
- kompozycja wypowiedzi monologowych w zadaniach 1. i 2. oceniana łącznie (od 0 do 4 pkt)
- aspekt merytoryczny wypowiedzi podczas rozmowy (od 0 do 6 pkt)
- zakres i poprawność środków językowych w wypowiedziach monologowych oraz podczas rozmowy (od 0 do 4 pkt).
Kiedy ustna matura z języka polskiego?
Sprawdź szczegółowy harmonogram wszystkich egzaminów maturalnych w Kalendarzu maturzysty.
Dostanę się na studia?
Warunkiem przystąpienia do rekrutacji do szkół wyższych jest oczywiście posiadanie świadectwa dojrzałości.
Możliwe jest to po spełnieniu następujących warunków:
- przystąpienie do wszystkich wymaganych prawem egzaminów z przedmiotów obowiązkowych w części ustnej, tj. języka polskiego i języka obcego, oraz w części pisemnej, tj. języka polskiego, matematyki, języka obcego nowożytnego
- uzyskanie co najmniej 30% punktów z egzaminu z każdego przedmiotu obowiązkowego w części ustnej oraz w części pisemnej oraz
- przystąpienie do egzaminu z wybranego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym w części pisemnej.
Od tego, jakie uzyska się wyniki, zależy powodzenie podczas naboru na poszczególne kierunki studiów. Dowiedz się więcej o progach punktowych.
Jeżeli nie wiesz, na jaki kierunek studiów się zdecydować - polecamy zapoznać się z Poradnikiem dla Maturzysty.
Zobacz różne Typy studiów dostępne w Polsce.
Poznaj oferowane przez uczelnie Kierunki studiów.
Sprawdź Miasta akademickie wraz z ofertą edukacyjną.
Wyszukiwarka uczelni, kierunków, typów studiów dostępna jest w sekcji Baza Uczelni
Zaplanuj na przyszłość Studia podyplomowe
Powiązane treści
Jak poradzić sobie ze stresem? - poradnik Maturzysty
Strach ma wielkie oczy, czyli jak pokonać stres
„Złota siódemka”, czyli jak skutecznie przygotować się do matury
Jak przygotować się do matury z matematyki
Narzędzia i zasoby maturzysty - musisz je znać
Znudzenie nauką? Wykorzystaj je przed maturą!
Kalendarz Maturzysty 2025_2026
Zadbaj o trening mózgu przed maturą
Powtarzanie - recepta na maturalny sukces
Dieta maturzysty, czyli dobre odżywianie podczas nauki
Zrób to teraz, nie odkładaj na później, czyli walka z prokrastynacją
Jak się motywować do nauki przed maturą?
Jak skutecznie uczyć się przed maturą? Porady dla maturzystów.
Maturzysto, Studencie - ucz się z mapą myśli
Maturalne lektury z polskiego
Zasady skutecznej nauki i zapamiętywania
