Nowa ustna matura z języka polskiego

Słynna prezentacja maturalna z języka polskiego odchodzi w zapomnienie. Była mocno krytykowana i wymusiła zmianę formuły egzaminu maturalnego z języka polskiego.

Poniżej przedstawiamy nową koncepcję ustnej matury z polskiego.

Egzaminy maturalne spędzają sen z powiek uczniom i rodzicom. Każda nowa zmiana w sposobie oceniania maturzystów wywołuje emocje, czasem kontrowersje.

Jaki zmiany nastąpiły w maturze z języka polskiego w 2015 roku? Czytaj poniżej.

Słynna prezentacja maturalna z języka polskiego to już przeszłość. Prezentacja była kontrowersyjnym sprawdzaniem wiedzy, gdyż niektórzy maturzyści kupowali gotowe prezentacje i uczyli się ich na pamięć. Zjawisko było na tyle popularne, że Ministerstwo Edukacji Narodowej postanowiło zmienić formułę egzaminu.

Oto - jak obecnie wygląda ustna matura z języka polskiego.

„Spontaniczna wypowiedź” zamiast prezentacji

Jak pisała minister Krystyna Szumilas w liście do maturzystów „Prezentację zastąpi egzamin ustny, sprawdzający kluczową cechę komunikacji – umiejętność tworzenia spontanicznej wypowiedzi na określony temat, inspirowanej tekstem z zakresu kultury, poprawnej pod względem językowym, logicznym i retorycznym”.

Co konkretnie oznaczają słowa minister?

Część ustna egzaminu trwa ok. 30 minut. Matura ustna składa się z trzech części:

przygotowania - zdający losuje zadanie egzaminacyjne i ma nie więcej niż 15 minut na przygotowanie;
wypowiedzi monologowej – przez około 10 minut zdający mówi na temat, który wylosował;
rozmowa zdającego z komisją egzaminacyjną – na ten etap pozostaje około 5 minut. Rozmowa może dotyczyć tylko wygłoszonej mowy. Członkowie zespołu egzaminacyjnego mogą prosić o dodatkowe wyjaśnienia, zachęcać do pogłębienia wybranych aspektów wypowiedzi, itp.

Matura ustna z polskiego obowiązuje wszystkich maturzystów bez względu na to, czy zdają egzamin na poziomie podstawowym, czy rozszerzonym.

O co mogą pytać?

Zadanie, które losują maturzyści składa się z polecenia i tekstu. W zadaniach stosowane są trzy typy tekstów: teksty o języku, teksty literackie i teksty ikoniczne.

Wykonanie zadania egzaminacyjnego wymaga:

rozpoznania zadanej w poleceniu intencji i przygotowania wypowiedzi zgodnie z tą intencją;
odczytania (interpretacji) dołączonego tekstu kultury pod kątem wskazanego w poleceniu problemu;
odwołania się do innych tekstów kultury (dowolnych) i problemów, które łączą się z tematem wypowiedzi;
opracowania wypowiedzi pod względem kompozycyjnym i językowo-stylistycznym;
wygłoszenia wypowiedzi zgodnie z zasadami kultury żywego słowa;
udziału w rozmowie dotyczącej wygłoszonej wypowiedzi monologowej.

Po wylosowaniu pytania warto przygotować wypowiedź według powyższej kolejności. „Spontaniczna wypowiedz” powinna być dość mocno strukturyzowana, aby uzyskać za nią odpowiednią ilość punktów.

Jak będą oceniać?

Wypowiedź egzaminacyjna i udział zdającego w rozmowie oceniane są pod względem:

merytorycznym (treść),
formalnym (organizacja),
językowym i stylowym.

Oceny dokonują członkowie zespołu przedmiotowego. Maksymalna ilość punktów za część ustną egzaminu to 40. Najwięcej punktów można dostać za meritum wypowiedzi monologowej: 40% (16 pkt), za organizację wypowiedzi monologowej: 20% (8 pkt), za język i styl wypowiedzi monologowej i dialogowej: 20% (8 pkt), za rozmowę i przestrzeganie zasad uczestniczenia w niej: 20% (8 pkt).

Jak można sobie pomóc?

Najważniejsze to przypomnieć sobie wszystkie lektury obowiązkowe. Dodatkowo warto sporządzać listy filmów, dzieł sztuki, książek nie przewidzianych kanonem, na które można się powołać lub nawiązać w wypowiedzi ustnej. Warto zwrócić uwagę na to, że meritum wypowiedzi to tylko 40% punktów. Przez cały okres przygotowań należy przykładać dużą wagę do organizacji wypowiedzi.

Strukturę mowy maturalnej można ćwiczyć poprzez np. tworzenie konspektów wypowiedzi ustnej. Wiele uwagi należy poświęcić językowi. Język, którym będziecie się posługiwać powinien być formalny, dojrzały i urozmaicony. Lepiej nie używać zapożyczeń językowych i wyrażeń z mowy potocznej.