Inżynieria środowiska

Inżynieria środowiska to dyscyplina naukowa w obrębie nauk technicznych, będąca dziedziną wiedzy stosowanej.

Obejmuje zagadnienia związane z racjonalnym gospodarowaniem zasobami przyrody, prognozowanie, ocenami, zapobieganiem i naprawianiem skutków oddziaływania człowieka na środowisko.

Inżynieria środowiska to dyscyplina nauki, która uczy, w jaki sposób za pomocą działań technicznych można ograniczyć negatywne skutki procesów gospodarczych i przemysłowych oraz urbanizacji na środowisko przyrodnicze.

Przykładowe specjalności oferowane na inżynierii środowiska:

• technologie wody, ścieków i odpadów
• sieci i instalacje
• ogrzewnictwo, ciepłownictwo i klimatyzacja
• zaopatrzenie w wodę, unieszkodliwianie ścieków i odpadów
• instalacje budowlane
• rekultywacja i rewitalizacja obszarów
• gospodarka odpadami i odnawialne źródła energii
• inżynieria wodna i melioracyjna
• technika sanitarna
• inżynieria bezpieczeństwa systemów gospodarki wodnej.
• infrastruktura obszarów wiejskich
• inżynieria ekologiczna
• inżynieria komunalna
• sieci i instalacje płynowe
• technologie energetyczne.

Kandydaci na studia inżynierskie powinni mieć zmysł techniczny, predyspozycje do nauki przedmiotów ścisłych.

Dobrze, aby ich zainteresowania skupiały się również na zagadnieniach z zakresu nauk przyrodniczych.

Wybrane przedmioty w programie studiów na inżynierii środowiska:

• chemia budowlana, sanitarna i środowiska
• biologia i ekologia
• uzdatnianie wody i oczyszczanie ścieków
• przydomowe oczyszczalnie ścieków
• gospodarka wodna i ochrona wód
• utylizacja odpadów komunalnych i przemysłowych
• ogrzewnictwo, wentylacja i klimatyzacja
• ochrona powietrza i atmosfery
• unieszkodliwianie osadów wodno-ściekowych
• gospodarka wodno-ściekowa w zakładach, gminach i przemyśle
• termiczna utylizacja odpadów
• alternatywne źródła energii
• informatyczne podstawy projektowania
• technologie proekologiczne
• sieci i instalacje specjalne
• rysunek techniczny i geometria wykreślna
• mechanika i wytrzymałość materiałów
• budownictwo i konstrukcje inżynierskie
• podstawy geodezji i kartografii
• podstawy konstrukcji maszyn
• automatyka, sterowanie oraz eksploatacja urządzeń
• metody komputerowe w inżynierii środowiska
• gleboznawstwo i rekultywacja terenów zdegradowanych
• geologia i hydrologia.

Rekrutacja na inżynierię środowiska odbywa się na podstawie wyników uzyskanych na maturze. Najczęściej uwzględniane są takie przedmioty:

• matematyka
• fizyka
• chemia
• biologia
• język obcy
• język polski.

Zawsze należy sprawdzić szczegółowe wymogi kwalifikacyjne w serwisach rekrutacyjnych wybranych uczelni.

Uwzględniając różnorodność oferowanych na kierunku specjaliści, możliwości zatrudnienia po kierunku inżynieria środowiska jest wiele.

Absolwenci mogą pracować m.in. w:

• biurach projektowych
• przedsiębiorstwach wykonawczych
• zakładach komunalnych
• zakładach utylizacji i oczyszczalniach ścieków
• ośrodkach badań i kontroli środowiska
• nadzorze inwestycyjnym
• przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji
• przedsiębiorstwach gospodarki cieplnej
• zakładach przemysłowych
• przedsiębiorstwach gazowniczych
• jednostkach planowania przestrzennego
• instytucjach naukowo-badawczych
• jednostkach administracji państwowej i samorządowej, związanych z inżynierią i ochroną środowiska
• służbach nadzoru sanitarnego i ochrony środowiska
• placówkach oświaty.

Przeczytaj wywiad

O tym, dla kogo są studia z inżynierii środowiska, a także o wszechstronnym przygotowaniu absolwentów tego kierunku do wyzwań zawodowych mówi dr hab. inż. Dorota Krawczyk, prof. PB, prorektor ds. współpracy międzynarodowej Politechniki Białostockiej, nauczyciel na Wydziale Budownictwa i Nauk o Środowisku.

Inżynieria środowiska to kierunek na którym studenci opanowują umiejętności z zakresu projektowania, wykonawstwa oraz eksploatacji systemów, których na co dzień nie zauważamy. A to one decydują o tym, czy uznamy dany budynek za nowoczesny i oferujący swoim mieszkańcom wszelkie udogodnienia: ciepłą wodę, kanalizację, ogrzewanie, gaz w kuchence, odprowadzenie wody deszczowej…

Dr hab. inż. Dorota Krawczyk, prof. PB: To rzeczywiście bardzo wielotematyczny kierunek. Sama jestem jego absolwentką i pamiętam, że właśnie ta jego różnorodność, a co za tym idzie szeroki wachlarz możliwości pracy, była dla mnie jednym z powodów wyboru studiów na inżynierii środowiska.

Absolwenci inżynierii środowiska uzyskują wiedzę i kompetencje związane z systemami grzewczo-wentylacyjnymi i źródłami energii, w tym zarówno nowoczesnymi kotłami gazowymi, jak też tak popularnymi w ostatnich latach źródłami niekonwencjonalnymi, takimi jak pompy ciepła, czy kotły na biomasę. W czasie studiów poznają też metody oczyszczania powietrza i spalin, pozwalające na ochronę środowiska naturalnego. Studenci zapoznają się także z nowoczesnymi rozwiązaniami w zakresie klimatyzacji – tak dla małych budynków np. domów jednorodzinnych, jak i dużych obiektów użyteczności publicznej.

Studia dostarczają także wiedzy o instalacjach i sieciach wodociągowych i kanalizacyjnych. Po ukończeniu studiów można więc zajmować się projektowaniem lub wykonywaniem instalacji zimnej i ciepłej wody, z wykorzystaniem np. kolektorów słonecznych. Można także znaleźć pracę w firmach specjalizujących się w projektowaniu sieci wodno-kanalizacyjnej na potrzeby osiedli i miast, czy też wykonywaniem i nadzorem eksploatacyjnym systemów.

Z kolei studenci, którzy lubią chemię, z pewnością zainteresują się rozwiązaniami w dziedzinie uzdatniania wody do celów pitnych i technologicznych lub oczyszczaniem ścieków, czy unieszkodliwianiem odpadów. Dzięki zajęciom w nowoczesnych laboratoriach Politechniki Białostockiej poznają techniki i metody przydatne w przyszłej pracy.

Inżynieria środowiska znajduje się na liście kierunków uznanych za strategiczne dla rozwoju Polski. To dlatego, że wszyscy teraz myślimy o ekologii i zrównoważonym rozwoju. Czy studenci Politechniki Białostockiej poznają najnowsze trendy technologiczne?

Rozwój technologii i postęp, jaki dokonał się w ostatnich latach jest ogromny! Inżynieria środowiska jest kierunkiem, który podąża za tymi trendami. O ile podstawy teoretyczne są niezmienne, to w przeciągu ostatnich lat mamy do czynienia z różnego rodzaju przedsięwzięciami zmierzającymi do ograniczenia zużycia energii w budynkach. Zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i w budynkach użyteczności publicznej (szkoły, przedszkola, szpitale). Każdy z nas chce przecież płacić mniej, w związku z tym wymaga, aby zużycie energii cieplnej w budynku było jak najniższe.

Chcemy również, żeby nasze budynki były ekologiczne. Dlatego stosujemy w inżynierii środowiska różnego rodzaju rozwiązania, na przykład coraz bardziej efektywne systemy grzewcze, odnawialne źródła ciepła, mniej energochłonne klimatyzatory. Konstruujemy nowoczesne przydomowe oczyszczalnie ścieków, z których korzyści czerpie zarówno środowisko, jak i człowiek.

Studia na kierunku inżynieria środowiska obejmują zagadnienia związane z energetyką oraz ochroną środowiska. Dlatego absolwent tego kierunku nie musi szukać pomocy u innych specjalistów. Dysponuje wiedzą i umiejętnościami, które pozwalają na projektowanie takich systemów, ich wykonawstwo oraz nadzór nad eksploatacją. Dlatego może znaleźć zatrudnienie w różnego rodzaju biurach projektowych, które zajmują się zagadnieniami związanymi z zużyciem energii cieplnej w budynkach, z dostarczaniem tego ciepła do budynków. Inżynier środowiska może też wykonywać takie instalacje, czyli pracować w firmie wykonawczej, albo zajmować się eksploatacją, czyli pracować w takich firmach, jak na przykład Enea oraz Wodociągi, które czuwają nad eksploatacją całych systemów wodociągowych, kanalizacyjnych, sieci ciepłowniczych. Wachlarz możliwości jest ogromny.

Absolwent studiów I stopnia na kierunku inżynieria środowiska wie jak projektować ekologiczne instalacje, zna profesjonalne programy, sam zmierzył się już z zadaniem samodzielnego projektu inżynierskiego w ramach pracy dyplomowej. Jest w pełni przygotowany do startu w zawodzie…

Na zakończenie studiów pierwszego stopnia studenci w ramach pracy dyplomowej wykonują różnego rodzaju prace projektowe. Może to być projekt instalacji ogrzewania domu, projekt wentylacji mechanicznej w budynku, czy też systemu wodno-kanalizacyjnego z instalacją wody zasilaną z kolektorów słonecznych. Może to być także sieć zewnętrzna – bo zajmujemy się nie tylko instalacjami w domach, ale też sposobem dostarczenia mediów takich jak woda i gaz do obiektu. W ramach prac dyplomowych studenci mogą też wykonać projekt kotłowni na dowolne paliwo oraz małej instalacji oczyszczania ścieków. Ale oprócz tworzenia projektów, w ramach pracy dyplomowej studenci mogą wykonywać badania laboratoryjne. Nasi studenci korzystają z bogatej infrastruktury pracowni wydziałowych, gdzie wykonują eksperymenty i na podstawie ich wyników, wyciągają wnioski. To także szansa by w przyszłości odkryć coś ciekawego, zastosować nową metodę oczyszczania ścieków albo uzdatniania wody.

Inżynierowie po studiach pierwszego stopnia mają już duży obszar wiedzy i kompetencji. Na studiach drugiego stopnia wybierają specjalizację…

Część osób już po pierwszym stopniu studiów decyduje się na karierę zawodową. Jednak wszystkich studentów zachęcamy do kontynuowania nauki i rozszerzania wiedzy na studiach magisterskich. Studenci wybierają na nich specjalności związane z: ogrzewnictwem i wentylacją; wodociągami i kanalizacją; sieciami i systemami sanitarnymi. Każdy ma możliwość pogłębienia wiedzy w tym zakresie, z którym wiąże swoją przyszłość zawodową. Co nie znaczy wcale, że inżynier ze specjalności gospodarka wodnościekowa, nie będzie mógł w przyszłości zajmować się ciepłownictwem – jedno drugiego nie wyklucza. Po odpowiedniej praktyce może przystąpić do egzaminu na uprawnienia budowlane i instalacyjne w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych i zdobyć dodatkowe uprawnienia, które przydają się w tym zawodzie.

Dużo mówimy o projektowaniu. Jak to robią studenci kierunku inżynieria środowiska. Jakie programy poznają w toku studiów?

Postęp w dziedzinie projektowania również jest olbrzymi. O ile ja, studiując kilka dobrych lat temu, używałam do obliczeń przede wszystkim kalkulatora (pierwszy program obliczeniowy do systemów grzewczych dopiero wchodził do użycia), to obecnie jest to podstawa. Studentów inżynierii środowiska uczymy korzystania z nowoczesnych programów wspomagania komputerowego. Takie edukacyjne wersje specjalistycznych programów branżowych dostarcza uczelni m.in. firma Sankom. To narzędzie, którego używają profesjonaliści. Myślę, że jest to kolejny dowód na to, że młody inżynier środowiska, tuż po studiach, jest przygotowany do pracy w biurach projektowych i wykonawstwie.

Studia na kierunku inżynieria środowiska są wymagające, ale warto podjąć ten trud, także ze względu na wiele możliwości rozwoju studentów.

Nasi studenci mogą uczestniczyć w wielu aktywnościach, które bardzo często są w całości finansowane przez uczelnię z różnego rodzaju środków zewnętrznych, albo są w dużym stopniu dofinansowywane. Na przykład student wyjeżdżający na Erasmusa na partnerską uczelnię zagraniczną, może liczyć na dofinansowanie w określonej kwocie. Może też uczestniczyć w różnego rodzaju szkołach letnich, które organizujemy od kilku lat w ramach projektów wspieranych przez Program Erasmus+ oraz Narodową Agencję Współpracy Akademickiej. Ciekawą opcją są też praktyki za granicą, umowę na ich organizację zawarliśmy np. z firmą w Hiszpanii. Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku wspiera też realizację trzymiesięcznych studenckich staży i praktyk w przedsiębiorstwach regionalnych. Do tego studenci mają możliwość przystąpienia do kół naukowych, m.in. Studenckiego Koła Naukowego Inżynierii Środowiska, Koła Naukowego ROLKA (Rolnicze Koło Akademickie), Koła Młodych przy PZITS czy też Koła Naukowego Ciepłownik. Zachęcam do tego!